Ο ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, ή η Μεγάλη Εκκλησία, γνωστή σε όλους ως Αγία Σοφία ή Αγια-Σοφιά. Καμάρι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,...
Ο ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, ή η Μεγάλη Εκκλησία, γνωστή σε όλους ως Αγία Σοφία ή Αγια-Σοφιά. Καμάρι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της Ορθοδοξίας, των απανταχού Ελλήνων. Πολύπαθη μέχρι τις μέρες μας. Ενδεικτικό είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να την μετατρέψει και πάλι σε τζαμί, από μουσείο που είναι σήμερα. Μάλιστα σχεδιάζει τη Μεγάλη Παρασκευή μια θεαματική πρόκληση, καθαρά για ψηφοθηρικούς λόγους, με αφορμή το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου και αντικείμενο τη συνταγματική αναθεώρηση που θα οδηγήσει στην ενίσχυση των εξουσιών του.
Σκοπεύει, λοιπόν ο Ερντογάν, να πάει στην Αγία Σοφία και να προσευχηθεί συνοδευόμενος από φανατικούς οπαδούς του. Για την ιστορία, να θυμίσουμε ότι ο ναός της Αγίας Σοφίας αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και υπήρξε ο σημαντικότερος ναός της Ορθόδοξης εκκλησίας. Κατά την περίοδο των Σταυροφοριών και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1204-1261 ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός και μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος.
Κατά την περίοδο την Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του ναού, αφού ασβεστώθηκαν καθώς η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος θεωρείται βλασφημία για το Ισλάμ. Όπως και να έχει το 1934 o Μουσταφά Κεμάλ, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε μουσείο. Όμως, όλο και πληθαίνουν οι φωνές, απλών αλλά και επιφανών, Τούρκων πολιτών, που επιθυμούν την μετατροπή της Αγίας Σοφίας και πάλι σε τζαμί. Ποιο πρόσφατη περίπτωση είναι αυτή του ιστορικού Μουσταφά Αρμαγάν ο οποίος εξέδωσε ένα βιβλίο, όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια του ΑΝΤ1 στην Τουρκία, η κ. Μαρία Ζαχαράκη, με τίτλο «Ίντριγκες της Αγίας Σοφίας» .
Στο βιβλίο του, το οποίο προβάλλεται σήμερα στην τουρκική εφημερίδα "Μιλιέτ, ο Αρμαγάν ισχυρίζεται ότι η υπογραφή του Ατατούρκ στο διάταγμα του 1934, με το οποίο η Αγία Σοφία μετατράπηκε από τζαμί σε μουσείο, είναι πλαστή. Ειδικότερα σύμφωνα με τον ΑΝΤ1, Τούρκο ιστορικό η υπογραφή δεν μοιάζει με την υπογραφή του Ατατούρκ, επομένως από νομικής άποψης το διάταγμα αυτό θεωρείται άκυρο και άρα συνάγεται ότι η Αγία Σοφία παραμένει ακόμη τζαμί. Στο βιβλίο υπάρχουν παλαιά έγγραφα, που δείχνουν τις σκευωρίες Αμερικανών κροίσων και διπλωματών εκείνη την περίοδο, δηλαδή των επιχειρηματιών Charles Crane και Mildred Barnes Bliss, του τότε Αμερικανού πρέσβη, Joseph Grew, και του Thomas Whittemore από το Αμερικανικό Βυζαντινό Ινστιτούτο, ώστε να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε μουσείο.
Το 1935 μάλιστα υπήρξε αντίδραση για τη μετατροπή αυτή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο από το περιοδικό El Risale που εκδιδόταν στην Αίγυπτο. Το βιβλίο αναφέρεται επίσης και σε ένα δημοσίευμα της ελληνικής ομογενειακής εφημερίδας ‘Απογευματινή’ της Κωνσταντινούπολης στις 7 Φεβρουαρίου 1935, σύμφωνα με το οποίο ο Ατατούρκ επισκέφθηκε την Αγία Σοφία τρεις μήνες μετά τη μετατροπή της σε μουσείο. Ωστόσο –αναφέρει- ότι σε καμιά άλλη εφημερίδα της εποχής δεν δημοσιεύτηκε κάτι τέτοιο. Τι υποστηρίζει ο Τούρκος ιστορικός σχετικά με την υπογραφή; Ο Μουσταφά Αρμαγάν ισχυρίζεται ότι δεν μοιάζει ούτε με τις προηγούμενες αλλά ούτε και με τις επόμενες υπογραφές του Κεμάλ Ατατούρκ. Όπως αναφέρει, πριν από το διάταγμα ο Ατατούρκ υπέγραφε ως ‘Gazi M. Kemal’ και μετά το διάταγμα ως ‘Κ. atatürk’, δηλαδή με μικρό ‘a’. «Πώς το μικρό ‘a’ από το ‘atatürk’ μεγάλωσε στο διάταγμα σε ‘Atatürk’ ή ποιος το μεγάλωσε;», διερωτάται ο Τούρκος ιστορικός.
Υποστηρίζει επίσης ότι ενώ ο αριθμός του διατάγματος είναι 1589, ωστόσο διάταγμα που είχε εκδοθεί δύο μέρες νωρίτερα είχε τον αριθμό 1606. Ο Τούρκος ιστορικός υποστηρίζει ότι το διάταγμα αυτό νομικά μπορεί να θεωρηθεί άκυρο. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. Και ολοκληρώθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του 360. Κατά την εποχή του Αρκαδίου, το 404, η πρώτη Αγιά Σοφιά πυρπολείται και θα κτισθεί εκ νέου από τον Θεοδόσιο Β'. Τα εγκαίνια θα γίνουν στις 10 Οκτωβρίου του 415, όμως ο ναός θα πυρποληθεί και πάλι το 532, κατά τη Στάση του Νίκα. Το σημερινό κτίσμα ανεγέρθηκε τον 6ο αιώνα, τα εγκαίνιά του τελέστηκαν στις 27 Δεκεμβρίου του 537, επί βασιλείας του Ιουστινιανού Α΄, από τους μηχανικούς Ανθέμιο από τις Τράλλεις (σημ. Αϊδίνιο) και Ισίδωρο από τη Μίλητο.
Τότε, σύμφωνα με το θρύλο, ο Ιουστινιανός αναφώνησε «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!», εκφράζοντας έτσι το θαυμασμό του για το μνημείο το οποίο ήταν πιο θαυμαστό από τον Ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα. Στο προαύλιο του ναού λέγεται πως υπήρχε κρήνη, στην οποία ανεγράφετο η καρκινική φράση «ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗΜΟΝΑΝΟΨΙΝ» (νίψον ανομήματα μη μόναν όψιν, δηλ. ξέπλυνε τις αμαρτίες σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου). Ο ναός αποτέλεσε σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας την έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
(Πηγή: ΑΝΤ1, Wikipedia, milliyet)
www.huffingtonpost.gr
