Ένα τοπίο απόκοσμο που σε καλεί να ανακαλύψεις και να εξερευνήσεις κάθε του σπηλιά και τόπο, αυτό είναι τα Μετέωρα. Από όλες τις ε...
Από όλες τις εξηγήσεις που έχουν δοθεί για τη δημιουργία των Μετεώρων καμία δεν μπορεί να εξηγήσει το λόγο που ένα τέτοιο θαύμα της φύσης δεν αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία ή στις καταγραφές των ξένων ιστορικών. Βγαίνοντας από την Καλαμπάκα οι τεράστιοι σκοτεινόχρωμοι βράχοι από ψαμμίτη υψώνονται επιβλητικά κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου σαν να έχουν πέσει από τον ίδιο τον ουρανό. Τα Μετέωρα αποτελούν το δεύτερο σημαντικό μοναστικό συγκρότημα της χώρας μετά το Άγιο Όρος και τα μοναστήρια του έχουν αναγνωριστεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO. Πήραν το όνομά τους από τον κτήτορα της Μονής Μεγάλου Μετεώρου τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη ο οποίος ονόμασε «μετέωρο» τον πλατύ λίθο όπου ανέβηκε το 1344.
Για να φτάσει κανείς στη «Θηβαΐδα» των Σταγών όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται τα Μετέωρα πρέπει να περάσει από το χωριό Καστράκι. Δημιουργήθηκε από συνένωση μικρών οικισμών ηπειρωτών που βρήκαν καταφύγιο στην περιοχή από τον Αλή Πασά. Σήμερα σε αυτό βρίσκουν κατάλυμα οι περισσότεροι επισκέπτες των Μετεώρων. Σε μέσο υψόμετρο τα 313 μέτρα τα Μετέωρα πρωτοκατοικήθηκαν πριν από τον 11ο αι. μ. Χ. αν και υπάρχουν και ιστορικές πληροφορίες που τοποθετούν νωρίτερα το 950-970 μ.Χ. τον πρώτο οικιστή τους τον Βαρνάβα ιδρυτή της παλιάς Σκήτης του Αγίου Πνεύματος. Σε βάθος χρόνου δημιουργήθηκαν περισσότερα από 20 μοναστήρια από τα οποία πλέον λειτουργούν μόνο τα επτά. Τα περισσότερα θεμελιώθηκαν τον 14ο αι. μ.Χ. πολλά όμως από αυτά ανακαινίστηκαν ριζικά τον 16ο αι. μ.Χ..
Η πρώτη μονή που συναντάμε κοντά στο χωριό Καστράκι είναι η Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά. Πήρε το όνομά της από το ρήμα αναπαύομαι ενώ η πρώτη της μοναστική δραστηριότητα εντοπίζεται στις αρχές του 14ου αι.. Γύρω από αυτήν μπορεί κανείς να δει το εκκλησάκι της Παναγίας της Δούπιανης αλλά και τα ερειπωμένα πλέον μοναστήρια Προδρόμου, Αγίας Μονής και Παντοκράτορος. Λόγω της στενότητας του βράχου η Μονή είναι κτισμένη σε αλλεπάλληλα πατώματα και κατά την άνοδό μας σε αυτό αντικρίζουμε πρώτο το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου και την κρύπτη στην οποία παλαιότερα φυλάσσονταν οι κώδικες και τα κειμήλια της Μονής. Οι τοιχογραφίες που διακρίνονται χρονολογούνται στον 14ο αι. μ. Χ..
Ο επόμενος όροφος περιλαμβάνει το Καθολικό της Ιεράς Μονής, τον Ναό του Αγίου Νικολάου ενώ στον ανώτερο όροφο βρίσκεται η παλαιά τράπεζα η οποία έχει ανακαινιστεί και χρησιμοποιείται ως χώρος υποδοχής.
Ιερά Μονή Ρουσάνου
Η Ιερά Μονή Ρουσάνου είναι ο επόμενος προορισμός. Έλαβε το όνομά της από τον πρώτο οικιστή του βράχου τον 14-15ο αι. ως Μοναστήρι όμως ολοκληρώθηκε το 1530. Οι κτίτορές της, οι Ιερομόναχοι Ιωάσαφ και Μάξιμος, ανέκτισαν από τα θεμέλιά του το εγκατελειμένο παλαιό Καθολικό της Ιεράς Μονής και τον Ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Το κτιριακό της συγκρότημα καλύπτει όλο το πλάτωμα της κορυφής του κατακόρυφου βράχου στον οποία βρίσκεται και έχει κτιστεί ως συνέχειά του.
Σκαλοπάτια αλλά και δύο μικρές γέφυρες οδηγούν σε αυτή ενώ λειτουργεί ως γυναικείο Μοναστήρι υπό την πνευματική προστασία και με τις πατρικές φροντίδες του Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών. Η Ιερά Μονή εκτείνεται σε τρεις ορόφους όπου το Καθολικό και τα κελιά βρίσκονται στο ισόγειο ενώ το αρχονταρίκι, τα δωμάτια υποδοχής και οι υπόλοιποι χώροι είναι στους ανώτερους ορόφους. Στην μέχρι σήμερα πορεία της η Ιερά Μονή λειτούργησε και ως καταφύγιο κατατρεγμένων.
Ιερά Μονή Βαρλαάμ
Βρίσκεται στο βράχο απέναντι από την Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου και κατοικήθηκε τον 14ο αι. μ.Χ.. Πήρε το όνομά της από τον ασκητή-αναχωρητή Βαρλαάμ ενώ το Καθολικό κτίστηκε το 1541-1542 από τους Ιερομόναχος Θεοφάνη και Νεκτάριο τους Αψαράδες. Η Ιερά Μονή Βαρλαάμ διαθέτει μία πλούσια και σημαντική συλλογή χειρογράφων με ορισμένα εξ αυτών να διαθέτουν εντυπωσιακή διακόσμηση.
Η ύπαρξή τους οφείλεται στο βιβλιογραφικό εργαστήριο που υπήρξε στην Ιερά Μονή τον 16ο-17ο αι.. Ανάμεσα στους εξειδικευμένους καλλιγράφους και γραφείς-διακοσμητές που εργάστηκαν εδώ ήταν και ο Κύπριος Λουκάς επίσκοπος Μποζέου και μετέπειτα Μητροπολίτης Ουγγροβλαχίας, ο Ηπειρώτης Ματθαίος Μυρέων και οι Βαρλααμίτες Ιερομόναχοι Αρσένιος και Ιωαννίκιος. Στο Μουσείο της Ιεράς Μονής πέρα από τα χειρόγραφα και τα παλαιότυπα μπορεί κανείς να δει πολλά εκκλησιαστικά κειμήλια όπως για παράδειγμα μεταβυζαντινές εικόνες, άμφια, επιτάφιους και εντυπωσιακά είδη μικροτεχνίας και αργυροχοΐας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το μονόκλιτο δρομικό ναΐδριο, παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του βράχου.
Περίπου 140 σκαλοπάτια λαξεμένα στο βράχο οδηγούν στην κορυφή ενός επιβλητικού βράχου όπου βρίσκεται η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος στέκει στην κορυφή ενός επιβλητικού και μεγαλόπρεπου βράχου. Χτίστηκε το 1438 από τον Μοναχό Δομέτιο και ο κύριος Ναός που βλέπουμε και σήμερα ανεγέρθηκε το 1475-76. Το 1979 κλάπηκε από ιερόσυλους το ξυλόγλυπτο τέμπλο και πλέον έχει αντικατασταθεί από νεότερη κατασκευή. Λεία των ιερόσυλων ήταν και οι παλαιές εικόνες του τέμπλου. Τα 124 χειρόγραφα που ανήκουν στη Μονή φυλάσσονται πλέον στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής του Αγίου Στεφάνου.
Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου ή της Μεταμορφώσεως
Η παλαιότερη, μεγαλύτερη και σημαντικότερη από τις υπάρχουσες Μονές των Μετεώρων είναι η Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου ή της Μεταμορφώσεως. Ιδρυτής και πρώτος κτήτορας της Μονής υπήρξε ο Όσιος Αθανάσιος ο Μετεωρίτης στα μέσα του 14ου αι.. Ο μεγαλοπρεπής κύριος Ναός και το επιβλητικό Καθολικό της Ιεράς Μονής ανεγέρθησαν το 1544 όπως μας ενημερώνει η μαρμάρινη επιγραφή. Εδώ βρίσκουμε ένα από τα πιο αξιόλογα τοιχογραφικά σύνολα της μεταβυζαντινής ζωγραφικής. Το 1572 θεμελιώθηκε και το νοσοκομείο-γηροκομείο του Μοναστηριού. Διατήρησε τη μοναστική της παρουσία αδιαλείπτως διαφυλάσσοντας τα ανεκτίμητα εθνικά και θρησκευτικά κειμήλια.
Η βιβλιοθήκη της είναι από τις πλουσιότερες του είδους ενώ στο μουσείο της ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει πλήθος φορητών εικόνων και δύο μεγάλες εικόνες των παλαιολόγειων χρόνων, η Παναγία Βρεφοκρατούσα και ο Άγιος Νικόλαος.
Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου
Στο νοτιοανατολικό άκρο των Μετεώρων βρίσκεται η Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου η οποία από το 1961 λειτουργεί ως γυναικείο Μοναστήρι επιδεικνύοντας πλούσιο έργο στην Ιερά Μονή και στην περιοχή. Σύμφωνα με επιγραφή ο πρώτος όσιος ερημίτης που κατοίκησε το βράχο ήταν ο Ιερεμίας (1191 μ.Χ.) ενώ ο πρώτος κτήτορας του Μοναστηριού ήταν ο Αρχιμανδρίτης Όσιος Αντώνιος από την ένδοξη βυζαντινή οικογένεια των Καντακουζηνών. Στους αιώνες που ακολούθησαν η Μονή εστίασε την προσοχή της στην ελληνική παιδεία και ο διάσημος ιεράρχης και ελληνοδιδάσκαλος Δωρόθεος Σχολάριος κατέφυγε στην Ιερά Μονή στα τέλη του 19ου αιώνα για να εξελίξει τις γνώσεις του. Από το 1970 λειτούργησε εντός της Ορφανοτροφείο και Δημοτικό Σχολείο θηλέων. Συνολικά 147 χειρόγραφα φυλάσσονται εντός της Μονής και ανάμεσά τους βρίσκονται και τέσσερα λυτά φύλλα περγαμηνής τα οποία χρονολογούνται στον 6ο-7ο αι. μ.Χ. και περιέχουν αποσπάσματα από το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο.
Ο χαλβάς, το τσίπουρο, το κρασί, τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού και ο τραχανάς βρίσκονται ανάμεσα στα τοπικά προϊόντα της περιοχής που ξεχωρίζουν. Σπάνια βότανα αλλά και μία μεγάλη ποικιλία μανιταριών ευδοκιμούν στα Μετέωρα και ήταν ένας από τους λόγους που οδήγησαν στην ίδρυση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων. Μάλιστα στα τέλη Σεπτεμβρίου διοργανώνεται από το Μουσείο και η Γιορτή Μανιταριού με εξορμήσεις στο βουνό για κυνήγι τρούφας και συλλογή-ταυτοποίηση μανιταριών, εκθέσεις, σεμινάρια, δράσεις για παιδιά και φυσικά γαστρονομικές δημιουργίες από αναγνωρισμένους σεφ. Όλες οι δράσεις είναι δωρεάν και ανοιχτές στο κοινό!
greek-gourmet.gr
