Στην δυτική όχθη του ποταμού Κερυνίτη, 12 χλμ βορειοδυτικά των Καλαβρύτων και στο κάτω άκρο του χωριού Πλατανιώτισσα, βρίσκονται το ένα ...
Στην δυτική όχθη του ποταμού Κερυνίτη, 12 χλμ βορειοδυτικά των Καλαβρύτων και στο κάτω άκρο του χωριού Πλατανιώτισσα, βρίσκονται το ένα κοντά στο άλλο τρία τεράστια πλατάνια. Ανάμεσά τους φαίνεται ένα ακόμη πλατάνι που πιεζόμενο από τα άλλα τρία δεν έχει αναπτυχθεί.
Ο πρώτος μεγάλος πλάτανος κλείνει προς τα νοτιοανατολικά, πάνω από τον παλιό αλευρόμυλο της εκκλησίας και το επίσης παλιό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του χωριού. Στην βάση του πρώτου πλατάνου ενώνονται οι ρίζες ενός άλλου πελώριου πλατανιού που κυριαρχεί με το μέγεθός του πάνω από τα υπόλοιπα και βρίσκεται στο βορειοδυτικό μέρος του συμπλέγματος των τεσσάρων. Είναι ίσως το μοναδικό στον κόσμο γιατί υπολογίζεται ότι φύεται περισσότερο από 1000 χρόνια.
Στην κουφάλα της βάσης του σχηματίζεται ο Ιερός Ναός της Θεοτόκου που γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Στην βάση του πρώτου πλατάνου υπάρχει, επίσης, κουφάλα, η οποία αποτελεί συνέχεια της κουφάλας του Ιερού Πλατάνου, ο οποίος υψώνεται κατακόρυφα. Αντιθέτως, ο κορμός του πρώτου πλατάνου κλείνει προς τα νοτιοδυτικά.
Ο Ιερός Ναός που σχηματίζεται μέσα στην κουφάλα φωτίζεται από ένα μικρό παράθυρο στα νοτιοανατολικά του δένδρου και από τη μικρή πόρτα που βρίσκεται νοτιοδυτικά. Ο εσωτερικός χώρος του πλατάνου δεν είναι ομαλός και σε μερικά μέρη του σχηματίζει ημικυκλικά κοιλώματα.
Το εσωτερικό του Ιερού Πλατάνου διακρίνεται σε δύο άνισα μέρη: Το Άγιο Βήμα, όπου ο ιερέας μαζί με τον βοηθό του τελεί τη Θεία Λειτουργίας και τον Κυρίως Ναό, όπου χωρούν μόλις 15 προσκυνητές. Το μήκος της κοιλότητας του Ιερού Πλατάνου και συνεχόμενης κουφάλας του πρώτου πλατανιού είναι 8 μ. Το πλάτος φτάνει και τα 3 μ. Έτσι, αν χρησιμοποιηθεί ολόκληρος ο χώρος, 20 περίπου προσκυνητές χωρούν στον Ιερό Ναό.
Όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει απ' έξω, το Μεγάλο Ιερό Πλατάνι αποτελείται από τρία δένδρα. Το πρώτο βρίσκεται δεξιά από την είσοδο, το δεύτερο κοντά σ' αυτή και το τρίτο αριστερά της [το τελευταίο έχει ξεραθεί στον κορμό του]. Τα τρία αυτά πλατάνια ενώνονται πάνω από το Ναό και υψώνονται σε ένα στέλεχος στο ίδιο πλατάνι.
Από την οροφή, όπου έχουν τοποθετηθεί ξύλινες σανίδες, κρέμεται ένα άσβεστο καντήλι. Ολόκληρο το Ιερό Προσκύνημα καλύπτει έκταση μισού περίπου στρέμμα, ενώ μαζί με τα άλλα τέσσερα η έκτασή τους φθάνει περίπου στα τέσσερα στρέμματα.
Έτσι, τα πανύψηλα κλωνάρια και των πέντε τεράστιων δένδρων δημιουργούν ένα πανύψηλο φυσικό τρούλο που, σχεδόν, δεν επιτρέπει να περάσουν οι ακτίνες του ήλιου.
Στην κοίλη και λεία επιφάνειά της είναι τυπωμένη ανάγλυφη, αμετάβλητη στους αιώνες και αχειροποίητη η Εικόνα της Θεοτόκου, που κρατά στα χέρια της το Θείο Βρέφος. Το κεφάλι της Παναγίας βλέπει προς τα δεξιά όπου και το χέρι της που βαστάει το βρέφος. Η εικόνα είναι πανομοιότυπη με την ονομαστή ανάγλυφη εικόνα του Μεγάλου Σπηλαίου.
Οι διαστάσεις της είναι ακριβώς ίδιες και οι εξοχές είναι αντιστοίχως εσοχές στην Εικόνα του Ιερού Πλατάνου.
Η Αγία Εικόνα του Σπηλαίου, είναι έτσι αποτυπωμένη στην εσοχή του πλατανιού, όπως αποτυπώνεται σε κερί, δακτυλίδι που φέρει εξοχές.
Στο σημείο του Ιερού Αποτυπώματος της Θεοτόκου, ο φλοιός του Πλατάνου είναι νεκρός και αμετάβλητος αρκετούς αιώνες, με πάχος πάρα πολύ μικρό. Γύρω όμως από αυτό το σημείο το πλατάνι βλασταίνει και αναπτύσσεται κανονικά και μέσα ακόμα στην κουφάλα του δένδρου.
Αν όπως μερικοί εσφαλμένα υπέθεσαν, το αποτύπωμα ήταν άτεχνα φτιαγμένο από την εποχή των πρώτων χριστιανών, θα ήταν αδύνατο η εικόνα και το τοπικό νέκρωμα του ξύλου να διατηρούνται αμετάβλητα χωρίς την βοήθεια της Θείας Δύναμης, εφ' όσον το ίδιο το δέντρο αναπτύσσεται και βλασταίνει αδιάκοπα.
Η Ιστορία του Ιερού Προσκυνήματος
Στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα γεννήθηκαν στην Θεσσαλονίκη τα αδέλφια Συμεών και Θεόδωρος, παιδιά ευσεβούς και αγίας οικογένειας. Σπούδασαν ρητορική, φιλοσοφία και ποίηση. Κατόρθωσαν, κυρίως, όμως να ενσαρκώσουν στον εαυτό τους τον τύπο του ιδεώδους χριστιανού.
Άφησαν, λοιπόν, τον κόσμο και τα όνειρα της ματαιότητας, ντύθηκαν το σχήμα της μοναχικής πολιτείας και αναχώρησαν για την έρημο. Ζούσαν ζωή θρησκευτική. Ανέβηκαν στον Όλυμπο και σε άλλα βουνά και τέλος πήγαν στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσουν στους Αγίους Τόπους. Εκεί, ο Επίσκοπος Μάξιμος τους χειροτόνησε ιερείς, γύρω στο 340 π.Χ.
Ενώ διέμεναν στα Ιεροσόλυμα αξιώθηκαν να δουν στο όνειρό τους την Θεοτόκο μαζί με τους Αποστόλους Παύλο, Ανδρέα και Λουκά. Τους παραγγέλνει να μεταβούν στη χώρα της Αχαΐας, όπου η Χάρη του Θεού με το Θέλημα της Παρθένου θα τους οδηγήσει να βρουν την ανάγλυφη Εικόνα που εξιστορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς και είναι φτιαγμένη από κερί, μαστίχα και άλλες ύλες [Μεγαλοσπηλιώτισσα Θεοτόκος] και σε αυτό το σημείο να κτίσουν Μονή.
Σύμφωνα με τις αποστολικές οδηγίες εκεί θα τους συναντούσαν μια αγνή και άγια βοσκοπούλα η οποία θα τους οδηγήσει να βρουν την Θεομητορική Εικόνα.
Για τη συνέχεια υπάρχουν δύο εκδοχές: Κατά την πρώτη, που φαίνεται να είναι και η πιθανότερη, οι Άγιοι Πατέρες κατευθύνθηκαν προς την Ζαχλαρού και με την υπόδειξη της βοσκοπούλας βρήκαν στις 23 Αυγούστου 362 μ.Χ. μέσα σε σπήλαιο την Εικόνα της Κεχαριτωμένης. Κρατά στη δεξιά πλευρά το Νήπιο, τον Μέγα Ελευθερωτή των Πνευμάτων, το νικητή του θανάτου και της φθοράς, τον Σωτήρα Χριστό.
Το 849 μ.Χ., όταν μαινόταν η αίρεση των εικονομάχων, η Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου πυρπολήθηκε. Ευτυχώς όμως η Θαυματουργή Εικόνα διασώθηκε και οι πιστοί την περιέφεραν σε όλες τις πόλεις και τα χωριά για να στερεωθεί η πίστη των χριστιανών.
Σε μια τέτοια περιφορά της εικόνας της Παναγίας της Σπηλαιώτισσας, οι ιερομόναχοι της Μονής διανυκτέρευσαν στον ίδιο τόπο που είχαν διανυκτερεύσει στο παρελθόν οι Άγιοι Πατέρες, Συμεών και Θεόδωρος.
Στην κουφάλα της ρίζας των τριών πλατανιών όπου κρέμασαν την εικόνα, στο κοίλο εσωτερικό του Ιερού Πλατάνου με θαυμαστό τρόπο και πραγματικά χωρίς να το χωράει ανθρώπινος νους, απέναντι ακριβώς από την θέση που ήταν κρεμασμένη η Ιερή Εικόνα της Θεοτόκου, χαράχτηκε πανομοιότυπο ομοίωμα Αυτής.
Κατά μια δεύτερη εκδοχή, την ώρα που οι Άγιοι Πατέρες Συμεών και Θεόδωρος έβλεπαν στο όνειρό τους τον Πρωτόκλητο Ανδρέα και τον Ευαγγελιστή Λουκά να τους παρακινούν να πάνε στις όχθες του Βουραικού για να βρουν την εικόνα, είδαν τον Ευαγγελιστή Λουκά να δείχνει με τα δάκτυλά του προς τα δυτικά. Να δείχνει, δηλαδή, ένα από τα τρία πλατάνια, όπου κοιμήθηκαν οι Άγιοι Πατέρες. Συγχρόνως, τους παρακινούσε να δουν την στιγμή εκείνη που η εικόνα της Θεοτόκου με την βοήθεια της Θείας Δύναμης αποτυπωνόταν στην κουφάλα του δέντρου. Τους παρακινούσε μάλιστα να εξετάσουν την μορφή, το είδος, το σχήμα και τις διαστάσεις, οι οποίες είναι ακριβώς ίδιες με την πρωτότυπη εικόνα του Μεγάλου Σπηλαίου.
Οι Άγιοι Πατέρες ξύπνησαν τρομαγμένοι και κοιτώντας ανατολικά είδαν ένα αστραποπυροειδές, αστραπόμορφο μεγάλο φως, που βγαίνοντας από την ανατολή κινήθηκε σε ευθεία γραμμή και κτύπησε στον κορμό του πλατάνου. Μετά από λίγο οι Άγιοι Πατέρες κοίταξαν εκεί όπου είχε κτυπήσει το Θείο Φως και είδαν μπροστά τους το Ιερό αντίτυπο της Αγίας και Πάνσεπτου Εικόνας. Κατόπιν κατευθύνθηκαν προς τη Ζαχλωρού, όπου και βρήκαν την εικόνα στις 23 Αυγούστου 362 μ.Χ.
Κατ' αυτή την εκδοχή λοιπόν, το θαύμα της αποτύπωσης έγινε το 362 μ.Χ. Δεν ήταν όμως το μοναδικό που συνέβη. Ένα άλλο θαύμα, παράδοξο και εξαίσιο έλαβε χώρα την ίδια στιγμή. Τα τρία εκείνα πλατάνια, συνενώθηκαν παραδόξως σε ένα πλάτανο με τρεις κορμούς, διατηρώντας όμως το καθένα την υπόστασή του και συμβολίζοντας έτσι το τρισυπόστατο της μιας Θεότητας. Τα τέσσερα πλατάνια γύρω από τον Ιερό Πλάτανο συμβολίζουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές. Σε όλες τις παραδόσεις, η ιστορία του Ιερού Προσκυνήματος της Πλατανιώτισσας, σχετίζεται αναπόστατα με την ιστορία της Μεγαλοσπηλιώτισσας Θεοτόκου.
Η Παναγία η Πλατανιώτιοσσα πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου, εορτή της γεννήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Πολλοί προσκυνητές απ' όλη την Ελλάδα συρρέουν στο Ιερό Προσκύνημα για να προσευχηθούν και να τιμήσουν την Παναγία μας, με κατάνυξη και σεβασμό και να πάρουν από τη Χάρη της Θεοτόκου δύναμη, ελπίδα και χαρά μεγάλη.
