Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε διαρκή κρίση. Ωστόσο ολοένα περισσότεροι Τούρκοι επισκέπτονται την Θεσσαλονίκη. Ο τουρισμός από...
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε διαρκή κρίση. Ωστόσο ολοένα περισσότεροι Τούρκοι επισκέπτονται την Θεσσαλονίκη. Ο τουρισμός από την Τουρκία είναι ο δεύτερος σε σειρά μετά την Κύπρο και πριν τη Γερμανία. Οδός Αγίου Δημητρίου. Το χαρακτηριστικό παραδοσιακό αρχοντικό σπίτι, στο οποίο σήμερα στεγάζεται το τουρκικό προξενείο περιβάλλεται μέσα από μια ψηλή μεταλλική περίφραξη. Τα μέτρα ασφαλείας είναι συνεχώς αυξημένα. Σε αυτό το σπίτι γεννήθηκε το 1880 ο ιδρυτής της τουρκικής Δημοκρατίας, Κεμάλ Ατατούρκ.
Για το λόγο αυτό κάθε χρόνο συρρέουν στη Θεσσαλονίκη δεκάδες χιλιάδες τουρίστες από την Τουρκία. Καθημερινά τουριστικά λεωφορεία φέρνουν στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας επισκέπτες από την Τουρκία απλώς και μόνο για να δουν το σπίτι του «πατέρα» της σύγχρονου τουρκικού κράτους. Ένας από αυτούς είναι και ο Νεκάτ Αλτίν. Η οικογένειά του εγκατέλειψε τη Θεσσαλονίκη την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν στο Αϋναλίκ, μια μικρή τουρκική πόλη στα μικρασιατικά παράλια, απέναντι από τη Λέσβο.
Η κοινή ιστορία που συνδέει τους δύο λαούς
Ο Νεκάτ Αλκίν λέει χαρακτηριστικά ότι στη Θεσσαλονίκη νιώθει σαν στο σπίτι του. Φέτος στις διακοπές πήρε μαζί του και τις δύο κόρες του για να δουν κι αυτές από κοντά το σπίτι του Ατατούρκ και μαζί με αυτό ένα κομμάτι της τουρκικής ιστορίας. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένταση μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων«, είπε χαρακτηριστικά. «Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την πολιτική και όχι με τους απλούς ανθρώπους».
Ο ίδιος δεν υποστηρίζει την επιθετική πολιτική στάση της νυν τουρκικής κυβέρνησης. To ίδιο πιστεύει και Κεντζίτζ Ερκονάτ από τη Σμύρνη, που θεωρεί σημαντική την άμβλυνση των διαφορών μεταξύ των δύο χωρών. «Ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν έρχονται περισσότεροι Τούρκοι στην Ελλάδα είναι λόγω των όσων ισχύουν για τη βίζα», λέει χαρακτηριστικά σημειώνοντας: «Εάν μπορούσαμε να ταξιδεύουμε εντός ζώνης Σένγκεν χωρίς βίζα ο τουρισμός θα ήταν πολύ περισσότερος». Ο Ερκονάτ επισκέφθηκε την Ελλάδα με την αδερφή του, η οποία πιστεύει ότι Θεσσαλονίκη και Σμύρνη μοιάζουν σε πολλά. «Τα πάντα μου είναι οικεία: το φαγητό, οι άνθρωποι ακόμη και η κίνηση στους δρόμους», λέει η αδερφή του Τούρκου τουρίστα συμπληρώνοντας ότι για την ίδια ο Ερντογάν είναι δικτάτορας. Πολλοί από τους Τούρκους που έρχονται εδώ έχουν παρόμοια άποψη, αν και δεν την εκφράζουν ανοιχτά.
Οι «αιώνιοι εχθροί» της Ελλάδας στα σχολικά βιβλία
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ανέκαθεν ήταν δύσκολες. Τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη παραβιάζουν συχνά τον ελληνικό εναέριο χώρο. Τέλη του 2016, ο Ταγίπ Ερντογάν σε ομιλίες του αμφισβήτησε σημεία της Συνθήκης της Λωζάννης που καθόριζαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις το 1923. Στο μεταξύ και οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ έχουν επιδεινωθεί από τότε που ο Ερντογάν έκανε τη στροφή προς ένα πιο συγκεντρωτικό μοντέλο εξουσίας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016. Ωστόσο όλα αυτά δεν κράτησαν τους τουρίστες μακριά από την Θεσσαλονίκη. Μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2017 η Ένωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης κατέγραψε πάνω από 39.000 κρατήσεις, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 5% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
«Συνολικά ο τουρισμός στη Θεσσαλονίκη από την Τουρκία είναι ο δεύτερος σε σειρά κατάταξης, μετά την Κύπρο και πριν τη Γερμανία ανέφερε στη DW ο Κώστας Χαντζαρίδης, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό οφείλεται όχι μόνο στη γεωγραφική εγγύτητα αλλά και στις ιστορικές ομοιότητες των δύο λαών. Η Θεσσαλονίκη ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία μέχρι το 1913. Μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο 1919-1922 oι Τούρκοι που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια υποχρεώθηκαν να μεταφερθούν στην Τουρκία. Αντίστοιχα πάνω ένα εκατομμύριο Έλληνες που ζούσαν σε τουρκικά εδάφη αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. «Στα σχολικά βιβλία οι Τούρκοι παρουσιάζονται μόνο ως κατακτητές. Παρουσιάζονται σαν εχθροί», είπε στη DW ο Κωνσταντίνος Δρακότης, ιδιοκτήτης ενός μικρού μαγαζιού με σουβενίρ κοντά στο σπίτι του Ατατούρκ. «Σήμερα η επαφή με τους Τούρκους τουρίστες είναι μόνο θετική. Έχουμε πολλά κοινά κι επειτα φέρνουν στην πόλη πολύ χρήμα», σημειώνει ο ίδιος.
Η Θεσσαλονίκη από τουρκική σκοπιά
Την άποψη του Κ. Δρακότη δεν συμμερίζονται όμως όλοι οι κάτοικοι της πόλης. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι τουρίστες δεν σταματούν να έρχονται. Για αυτούς η γενέτειρα του Ατατούρκ, του ιδρυτή της τουρκικής Δημοκρατίας και κατεξοχήν συμβόλου της διάκρισης κράτους και θρησκείας στην Τουρκία, έχει τη δική της σημασία. «Είναι συγκινητικό να βρίσκεσαι εδώ και να βλέπεις ένα μέρος της ζωής του Ατατούρκ», σημειώνει ο Ερκονάτ. «Δε νομίζω ότι η Τουρκία πρέπει να εγείρει αξιώσεις για ελληνικά νησιά», λέει ο ίδιος.
Και η αδερφή του βλέπει κριτικά τη σημερινή κατάσταση στην Τουρκία κυρίως σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με την Ευρώπη. Παρόμοια βλέπουν τα πράγματα και πολλοί άλλοι Τούρκοι που συρρέουν στη Θεσσαλονίκη. Βέβαια αποφεύγουν να πουν δημόσια την άποψή τους, διότι ο κίνδυνος διώξεων είναι μεγάλος. Για πολλούς Τούρκους τη δεδομένη στιγμή η Ελλάδα δεν είναι μόνο ένας απλός τουριστικός προορισμός αλλά και ένα ασφαλές καταφύγιο. Φλόριαν Σμιτς, Θεσσαλονίκη
www.dw.com
