Όσο και αν ξέρεις ότι ο θάνατος είναι μια πραγματικότητα... Όσο κι αν γνωρίζεις ότι είναι η μοίρα κάθε ζωντανού πλάσματος να τον συναντ...
Όσο και αν ξέρεις ότι ο θάνατος είναι μια πραγματικότητα...
Όσο κι αν γνωρίζεις ότι είναι η μοίρα κάθε ζωντανού πλάσματος να τον συναντήσει... νιώθεις να καταρρέεις όταν φεύγει ένας δικός σου άνθρωπος, ένας φίλος σου.
Η τραγική είδηση του άδικου θανάτου του Αντώνη Βαγγόπουλου, είναι λογικό να τάραξε και να συγκλόνισε όλους εμάς που όχι μόνο τον γνωρίζαμε καλά, αλλά στο παρελθόν είχαμε συνεργαστεί μαζί του.
Ένα από τα καλύτερα παιδιά βιάστηκε να φύγει από κοντά μας, σε ηλικία μόλις 51 ετών.
"Παιδί" και ο Αντώνης, του Γαβρίλη Λιατσή, είναι φυσικό -όπως έμαθα- ο νυν δήμαρχος να έχει καταρρεύσει από την μεγάλη θλίψη. Άλλωστε, πριν λίγα χρόνια έχασε τον αδελφικό του φίλο, τον Φώτη Δημόπουλο από την επάρατη νόσο, όσο και τον αδελφό του Κώστα, επίσης, προδομένο από την καρδιά του.
Εκεί, λοιπόν, στη γειτονιά των αγγέλων, από σήμερα και ο Αντώνης. Εκεί, θα ξανανταμώσουν, εκεί θα τα ξαναπούν... εκεί θα τους συναντήσουμε κι εμείς, αργά ή γρήγορα!
Έγραψε ο μεγάλος μας συγγραφέας, Νίκος Καζαντζάκης , στην «Ασκητική» του:
«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο, καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο, το μεταξύ διάστημα το λέμε ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε, αρχίζει και η επιστροφή ταυτόχρονα το ξεκίνημα και ο γυρισμός, κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος».
Μόνο όταν "φεύγει" για ένα τέτοιο ταξίδι ένας άνθρωπος που γνώριζες πολύ καλά, που συνεργάστηκες, που γέλασες μαζί του... αναλογίζεσαι με πόσα μικρά και ασήμαντα πράγματα ασχολούμαστε στην καθημερινότητά μας -πράγματα που μας έχουν εγκλωβήσει σε μια τέτοια κατάσταση όπου χάνουμε το αληθινό νόημα της ζωής...
Περί θανάτου
Ο θάνατος αποτελεί βασικό ανθρώπινο πρόβλημα από την αρχαιότητα. Γιατί όμως τον φοβόμαστε; Γιατί αποφεύγουμε να μιλάμε γι αυτόν; Γιατί δεν μπορούμε να συμφιλιωθούμε μαζί του γνωρίζοντας ότι στη ζωή όλα γεννιούνται και όλα πεθαίνουν;
Αν και ο θάνατος είναι αναπόσπαστο γεγονός εντούτοις ο άνθρωπος δεν θέλει να τον αποδεχθεί, διότι τον θεωρεί σαν την τελευταία πράξη της ζωής έχοντας τον φόβο για το άγνωστο που ακολουθεί. Για την εκκλησία είναι η προτελευταία λέξη της ζωής, ένας σταθμός και όχι το τέλος της ύπαρξης. Γεννιόμαστε για να ζήσουμε ένα σύντομο χρονικό διάστημα και αυτός ο χρόνος περνάει τόσο γρήγορα που όταν φτάσει στο τέλος του παρακαλάμε να διαρκέσει λίγο ακόμα.
Ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ έγραψε ότι, «η ύπαρξή μας δεν είναι παρά μια σύντομη αναλαμπή φωτός ανάμεσα σε δύο αιωνιότητες σκότους».
Δεν είναι όμως ότι έχουμε λίγο χρόνο στη ζωή μας αλλά το πώς τον ξοδεύουμε. Αν τον χειριστούμε σωστά μπορούμε να κάνουμε σημαντικά πράγματα. Η ζωή που έχουμε δεν είναι σύντομη, εμείς με τις επιλογές μας την κάνουμε σύντομη επειδή την ξοδεύουμε σαν να είμαστε ζωντανοί για πάντα. Σκορπίζουμε αλόγιστα τον χρόνο αδιαφορώντας για το ότι η κάθε μέρα μας μπορεί να είναι η τελευταία.
Ο Ανταμ Μάρσαλ είπε πως ζεις μόνο μια φορά, αλλά αν ζήσεις σωστά μια φορά είναι αρκετή! Ο θάνατος μας διδάσκει την αξία του χρόνου. Πως μπορεί να εκτιμήσει κάποιος τη ζωή όταν απορρίπτει τον θάνατο που είναι η συνέχεια και όχι το τέλος όπως οι περισσότεροι νομίζουν;
Ο Άγγλος θεολόγος και συγγραφέας Τζον Χένρυ Νιούμαν [1801-1891] είχε πει πως, «δεν είναι ο φόβος πως η ζωή θα φτάσει στο τέλος, αλλά ο φόβος πως δεν θα αρχίσει ποτέ ξανά».
Ο Αϊνστάιν, με αφορμή τον θάνατο ενός φίλου του παραδέχθηκε ότι, «έφυγε από αυτόν τον παράξενο κόσμο, λίγο πριν από μένα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Άνθρωποι σαν κι εμάς, γνωρίζουμε ότι ο διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, είναι απλά μια πεισματάρικη ψευδαίσθηση».
Ο φιλόσοφος Σωκράτης ανέφερε στην απολογία του, μετά την καταδικαστική απόφαση: «Κανένας δεν ξέρει ποιος παίρνει τον καλύτερο δρόμο. Εκείνος που μένει σε τούτο τον κόσμο ή αυτός που φεύγει;»
Ο θάνατος είναι ο μεγαλύτερος δημοκράτης επειδή δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, ανάμεσα σε καθηγητές Πανεπιστημίων και απλούς εργάτες γης. Μια μέρα όλοι θα πεθάνουμε κι αυτό δεν αλλάζει. Είναι το πεπρωμένο για κάθε μορφή ζωής.
Έγραψε ο Ντιτιέ Φορ: “Όταν γεννιόμαστε παίρνουμε ένα διαβατήριο, ένα πάσο και μια βίζα. Για να επισκεφθούμε τη χώρα του θανάτου”.
Ο θάνατος, αδερφός του Ύπνου, σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες, δεν αποτελούσε σε καμιά περίπτωση το τέλος, αλλά ήταν η πύλη για κάτι μεγαλύτερο, πιο σπουδαίο από την υλική ζωή. Ο Ευριπίδης τόνιζε ότι υπάρχει ζωή μετά τον θάνατο και οι νεκροί συναντιούνταν στον Αδη. Οι φιλόσοφοι υπαρξιστές πίστευαν ότι ο θάνατος επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν αυτογνωσία και να είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους.
Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, Επίκουρος, αναφέρθηκε στο θέμα του θανάτου, τονίζοντας ότι είναι ανόητο να φοβάται κανείς τον θάνατο, διότι δεν έχει καμία σημασία γιατί κάθε καλό και κάθε κακό βρίσκεται στην αίσθηση. Αλλά θάνατος θα πει να στερηθείς την αίσθηση. Όταν υπάρχουμε ο θάνατος απουσιάζει και όταν όπως είναι παρών, εμείς δεν υπάρχουμε. Ο θάνατος δεν έχει σχέση με όπως ζωντανούς ή όπως νεκρούς κι όταν πεθάνουμε θα είμαστε όπως πριν γεννηθούμε, δηλαδή τίποτα.
Και όπως έλεγε ο φιλόσοφος, Πύρρων ο Ηλείος, “ποιος γνωρίζει αν η ζωή είναι θάνατος και ο θάνατος ζωή;”.
Στην Ιαπωνία δεν υπάρχει ο θεός του θανάτους όπως εμφανίζεται στη Δύση, δηλαδή με τον Χάρο να κρατάει ένα μεγάλο δρεπάνι. Για τους Ιάπωνες ο θάνατος είναι μια πηγή καθαρού νερού από την οποία χύνονται μέσα στο κόσμο μας συνεχώς μικρά δροσερά ρυάκια.
[Το κείμενο "Περί θανάτου...", περιέχεται στο υπό έκδοση βιβλίο μου με προσωρινό τίτλο, "Ομορφος Κοσμος"]
