Ο Τζέγκινς Χαν, ο μεγάλος Μογγόλος κατακτητής, γεννήθηκε κατά προσέγγιση το 1162. Ο πατέρας του, ένας ασήμαντος φύλαρχος, τον βάφτισε ...
Ο Τζέγκινς Χαν, ο μεγάλος Μογγόλος κατακτητής, γεννήθηκε κατά προσέγγιση το 1162. Ο πατέρας του, ένας ασήμαντος φύλαρχος, τον βάφτισε Τεμουτζίν, δίνοντάς του το όνομα ενός ηττημένου αντιπάλου οπλαρχηγού. Όταν ο Τεμουτζίν ήταν εννέα χρονών, ο πατέρας του δολοφονήθηκε από εκπροσώπους αντίπαλης φυλής και για κάποια χρόνια τα επιζήσαντα μέλη της οικογένειας ζούσαν σε συνθήκες διαρκούς κινδύνου και στερήσεων. Ήταν μια δυσοίωνη αρχή για τη ζωή του Τεμουτζίν, η οποία έμελλε να επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό προτού παρουσιάσει συμπτώματα ανάκαμψης.
Σε νεαρή ηλικία αιχμαλωτίστηκε σε επιδρομή αντίπαλης φυλής. Για να αποτραπεί το ενδεχόμενο απόδρασής του, του τοποθέτησαν μια ξύλινη λαιμαριά.
Η περίοδος της ακμής του ξεκίνησε όταν κατόρθωσε να διαφύγει από τους δεσμοφύλακές του. Αμέσως μετά την απόδρασή του συμμάχησε με τον Τόγκριλμ, φίλο του πατέρα του και αρχηγό μιας από τις συγγενικές φυλές της περιοχής. Ακολούθησαν μακρόχρονες πολυαίμακτες συρράξεις μεταξύ των διαφόρων μογγολικών φυλών, στην πορεία των οποίων ο Τεμουτζίν αναρριχήθηκε προοδευτικά στην κορυφή.
Οι Μογγόλοι είχαν τη φήμη δεινών ιππέων και άγριων πολεμιστών. Στα παρελθόν είχαν πραγματοποιήσει σποραδικές επιδρομές στη βόρεια Κίνα. Εντούτοις, πριν από την επικράτηση του Τεμουτζίν, οι διάφορες φυλές διοχέτευαν την ενεργητικότητά τους σε αλληλοσπαραγμούς. Συνδυάζοντας στρατηγική ανδρεία, διπλωματία, αδυσώπητη στάση και οργανωτική ετοιμότητα ο Τεμουτζίν κατόρθωσε να τις θέσει υπό την ηγεσία του και το 1206 σε μια συνάθροιση οι Μογγόλοι φύλαρχοι τον ανακήρυξαν Τζέγκινς Χαν, που σημαίνει "οικουμενικός αυτοκράτορας".
Καθώς άλλες μογγολικές στρατιές εισέβαλαν στη Ρωσία ο Χαν έκανε επιδρομές στο Αφγανιστάν και τη βόρεια Ινδία. Επέστρεψε στην Μογγολία το 1225 όπου και πέθανε δύο χρόνια αργότερα.
Λίγο πριν το θάνατό του εξέφρασε την επιθυμία να ανακηρυχθεί διάδοχός του ο τρίτος γιος του, ο Ογκαντάι. Ήταν μια σοφή επιλογή όπως τελικά αποδείχθηκε αφού ο Ογκαντάι εξελίχθηκε σε λαμπρό στρατηλάτη. Υπό την ηγεσία του οι μογγολικές ορδές εξακολούθησαν να προελαύνουν στη Κίνα, ολοκλ΄'ηρωσαν την κατάκτηση της Ρωσίας και προωθήθηκαν στην Ευρώπη.
Το 1241 οι ενωμένες δυνάμεις Πολωνίας, Γερμανίας και Ουγγαρίας κατατροπώθηκαν από τους Μογγόλους οι οποίοι προέλασαν πέρα από την Βουδαπέστη. Την ίδια χρονιά όμως πέθανε ο Ογκοντάι και ο μογγολικός στρατός αποσύρθηκε από την Ευρώπη.
Ακολούθησε μια παρατεταμένη περίοδος διχασμού με τους Μογγόλους φυλάρχους να ερίζουν για τη διαδοχή. Πάντως, υπό την ηγεσία των επόμενων δύο αυτοκρατόρων, εγγονών του Τζένγκις, των Μάνκου Χαν και Κουμπλάι Χαν, η προέλαση των Μογγόλων στην Ασία επαναλήφθηκε.
Το 1279, όταν ο Κουμπλάι Χαν περάτωσε την κατάκτηση της Κίνας, οι Μογγόλοι είχαν σχηματίσει την πιο εκτεταμένη αυτοκρατορία στην παγκόσμια ιστορία. Η επικράτεια της κυριαρχίας τους περιλάμβανε την Κίνα, τη Ρωσία, την κεντρική Ασία, την Περσία και το μεγαλύτερο μέρος της νοτιοδυτικής Ασίας. Οι στρατιές τους είχαν πραγματοποιήσει συντριπτικές επιδρομές στο γεωγραφικό άξονα από την Πολωνία ως τη βόρεια Ινδία, ενώ η επικυριαρχία του Κουμπλάι Χαν ήταν κατοχυρωμένη στην Κορέα, στο Θιβέτ και σε τμήματα της νοτιοανατολικής Ασίας.
