Ο σιδηρόδρομος της Πελοποννήσου προέβλεπε χωρίσματα στα βαγόνια για τις γυναίκες που ταξίδευαν μόνες. Ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα άλ...
Ο σιδηρόδρομος της Πελοποννήσου προέβλεπε χωρίσματα στα βαγόνια για τις γυναίκες που ταξίδευαν μόνες.
Ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα άλλαξε ριζικά τη χώρα, σε μια εποχή που δεν υπήρχαν αυτοκινητόδρομοι. Ειδικά στην Πελοπόννησο η εμφάνιση του πρώτου τρένου ήταν «επανάσταση» καθώς σήκωσε το βάρος της διακίνησης της αγροτικής παραγωγής, αλλά και των ανθρώπων που ήρθαν πιο κοντά από ποτέ. Τα εμπορεύματα και οι ταχυδρομικές υπηρεσίες έφταναν γρήγορα και με ασφάλεια στο προορισμό τους και η τακτική συγκοινωνία έφερε ανάπτυξη, νέες ιδέες και πολιτισμό.
Μία σημαντική στιγμή εκείνης της εποχής απεικονίζει η φωτογραφία από τη συλλογή Σ. Νικολόπουλου. Δείχνει το πρώτο τρένο που έφτασε από την Αθήνα στον σιδηροδρομικό σταθμό της Πάτρας. Είναι το τρένο συνέδεσε την Αχαϊκή πρωτεύουσα με την Αθήνα το 1887. Ένα χρόνο νωρίτερα είχε εγκαινιαστεί η σιδηροδρομική σύνδεση της Κορίνθου με το Άργος, το Ναύπλιο και τους Μύλους Αργολίδος. Το 1890 ολοκληρώθηκε και η σύνδεση της Πάτρας με τον Πύργο.
Η κατασκευή του σταθμού της Πάτρας
Ο σταθμός της Πάτρας κατασκευάστηκε στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου. Το κτίριο του σταθμού δεν ήταν πολύ κοντά στο λιμάνι. Γι’ αυτό η μεταφορά επιβατών και αποσκευών μέχρι τα ατμόπλοια και αντιστρόφως γινόταν με ιππήλατες άμαξες, οι οποίες συνεργάζονταν με τον σιδηρόδρομο. Το κράτος λίγο αργότερα χορήγησε άδεια για την επέκταση της σιδηροδρομικής γραμμής προς την παραλία, με προοπτική τη συνένωσή της με την καινούργια γραμμή του τμήματος Πάτρας- Πύργου.
Επισκευή γέφυρας στο τμήμα Κορίνθου-Πάτρας
Το σιδηροδρομικό δίκτυο της Πελοποννήσου στην ακμή του, το 1905, μετέφερε 1.740.000 επιβάτες ετησίως και 251.000 τόνους εμπορευμάτων. Κάλυπτε 750 χλμ, διέθετε 159 σταθμούς και συνέδεε σημαντικές πόλεις όπως οι: Αθήνα, Μέγαρα, Ελευσίνα, Λουτράκι, Κόρινθο, Κιάτο, Ξυλόκαστρο, Διακοφτό, Αίγιο, Πάτρα, Καβάσιλα, Κυλλήνη, Αμαλιάδα, Κατάκολο, Πύργο, Ολυμπία, Κυπαρισσία, Καλαμάτα, Μεσσήνη, Μεγαλόπολη, Τρίπολη, Άργος, Ναύπλιο, Νεμέα.
Οι πρώτες ενέργειες για το Πελοποννησιακό Δίκτυο άρχισαν να διαφαίνονται στις αρχές του 1881 όταν ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος εξέφρασε τις προθέσεις του για κατασκευή δύο βασικών δικτύων και μάλιστα με γραμμές «διεθνούς» πλάτους. Το ένα θα είχε διαδρομή από τον Πειραιά και την Αθήνα μέχρι τη Λάρισα και το άλλο από τον Πειραιά και την Αθήνα μέχρι την Πάτρα. Ουσιαστικά, η χάραξη των γραμμών που προβλεπόταν θα ήταν σχετικά ίδια με αυτήν που υπάρχει και σήμερα.
Η επέκταση του Πελοποννησιακού Δικτύου μέχρι την Πάτρα
Το σχέδιο όμως της κατασκευής του Πελοποννησιακού Δικτύου μπήκε σε εφαρμογή από την νέα κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη. Το όραμά του για την κατασκευή του σιδηροδρόμου είχε ως γνώμονα την αυτονόμηση της μετακίνησης του στρατού, των εμπορευμάτων και -μεταγενέστερα- των πολιτών. Η μεταφορά αγαθών και οι μετακινήσεις πραγματοποιούνταν έως τότε είτε με πλοία είτε μέσω του φτωχού οδικού δικτύο.
Παρά το γεγονός ότι είχαν περάσει ήδη αρκετά χρόνια από την απελευθέρωση, η μετακίνηση των στρατευμάτων εξακολουθούσε να γίνεται υπό τον έλεγχο ή τις αντιρρήσεις των συμμαχικών δυνάμεων. Ο Τρικούπης οραματιζόταν την ουσιαστική ανεξαρτητοποίηση της χώρας με χρήση σιδηροδρόμων σε περιοχές με σημαντική παραγωγή. Το σχέδιό του περιλάμβανε σύνδεση των γραμμών αυτών με την ενδοχώρα και τα λιμάνια.
Η σύμβαση για τον σιδηρόδρομο Πελοποννήσου, που υπογράφει ο Τρικούπης στις 19 Απριλίου 1882, προβλέπει, εκτός των άλλων και χωρίσματα στα βαγόνια για τις γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες. Τα εγκαίνια της κατασκευής του δικτύου έγιναν με μεγάλη επισημότητα στον Πειραιά, λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 1882. Οι εργασίες ξεκίνησαν με εντατικούς ρυθμούς αμέσως μετά τα εγκαίνια. Αφετηρία του δικτύου ήταν ο σιδηροδρομικός σταθμός του Πειραιά. Πρώτα κατασκευάστηκε το τμήμα Πειραιάς-Κόρινθος που ξεκίνησε να λειτουργεί στις 11 Απριλίου 1885. Επόμενος στόχος ήταν το δίκτυο να επεκταθεί μέχρι την Πάτρα.
Καρτ ποστάλ εποχής με θέμα τη γιορτή των Ελευθερίων στην Πάτρα, τη δεκαετία του 1910.
Πλήθος κόσμου έχει συρρεύσει στο λιμάνι ενώ στη μέση υπάρχει αμαξοστοιχία για τη μεταφορά των επιστήμων και επισκεπτών Η κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Κόρινθος – Πάτρα έγινε κατά μήκος της παραλίας. Το πλεονέκτημα της παραθαλάσσιας παραχάραξης ήταν η εύκολη πρόσβαση των εργοταξίων με πλωτά μέσα που μετέφεραν τα σιδηροδρομικά υλικά. Το συνολικό μήκος γραμμής από την Κόρινθο στην Πάτρα είναι 130 χιλιόμετρα και θα λειτουργούσαν 45 σταθμοί. Η διαδρομή περιλάμβανε αρκετές γέφυρες χειμάρρων που κατέληγαν στον Κορινθιακό Κόλπο.
Η αρχική φωτογραφία επιχρωματίστηκε από τον Χρήστο Καπλάνη στη σελίδα Past in Color. Πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο οι Σιδηρόδρομοι της Πελοποννήσου 1882-1962, του Μουσείου Φωτογραφίας «Χρήστος Καλαμκέρης» Δήμος Καλαμαριάς.
www.mixanitouxronou.gr
