O Παραδοσιακός οικισμός Λαγκάδα είναι ένα γραφικό χωριό της Μεσσηνιακής Μάνης, αμφιθεατρικά κτισμένο στις πλαγιές ενός λόφου με εκπληκτική...
Ο οικισμός, που έχει χαρακτηριστεί επισήμως ως Παραδοσιακός, είναι ένα γνήσιο χωριό αρχιτεκτονικής αισθητικής, με πυργόσπιτα και σπίτια με κεραμιδένιες στέγες. Στη διαμόρφωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής συνέβαλαν οι Μανιάτες μάστορες στο σκάλισμα της πέτρας ή αλλιώς «πετροφάοι», όπως ο τεχνίτης Ιωάννης Κισκύρας από τη Λαγκάδα το 1820.
Τέσσερις κυρίως συνοικισμοί, τα Μιλουτσιάνικα, η Πέρα Χώρα, τα Τσιφολιάνικα και το Κάτω Πηγάδι, συνθέτουν το χωριό, η ιστορία του οποίου ανάγεται στα ρωμαϊκά χρόνια.
Η ιστορία της ξεκινά επί Μάρκου Αυρηλίου, όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν το 68μ.Χ. τον διπλανό οικισμό Θαλάμες που μέχρι τότε ανήκε στη Σπάρτη, από τους Ρωμαίους.
Οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν τους στάβλους τους στην Λαγκάδα και τη σωματοφυλακή τους στον οικισμό Σωματιανά, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία τους. Με τον καιρό λοιπόν δημιουργήθηκε ο οικισμός που κατοικήθηκε από Ρωμαίους πολίτες των οποίων τα ονόματα εξελληνίστηκαν, κρατώντας όμως μέχρι σήμερα τη λατινική τους ρίζα.
Το 1336 παραχωρήθηκε στον ευγενή Νικολό Ατσαγιόλι και μετέπειτα Βάιλο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, ως φέουδό του. Το 1503 κυριάρχησε στη Λαγκάδα η οικογένεια του Βούλτσου ή Μπούλτσου, εξού και η ονομασία της περιοχής Μπουλτσιάνικα στο Βόρειο μέρος του χωριού. Το 1805 επισκέφτηκε το χωριό κατά τη διάρκεια της περιήγησής του στον ελλαδικό χώρο, ο Άγγλος στρατιωτικός, τοπογράφος και αρχαιολόγος Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ο οποίος κάνει αναφορά στον οικισμό.
Σώζονται αρκετοί πύργοι, όπως ο πενταόροφος πολεμόπυργος της ισχυρής οικογένειας Καπιτσίνων, χτισμένος τον 19ο αι., ο τετραώροφος του Οικονομέα (1757), η τριώροφη κατοικία του Κισκήρα (1859) κ.α.. Εδώ υπάρχει και ο βυζαντινός ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρα, 1.000 ετών. Ο οικισμός βρίσκεται στον δρόμο από την Καρδαμύλη προς το Οίτυλο.
