Του Χρυσοβαλάντη Δημητρόπουλου MSc Δάσκαλος Τελικά, τα τελευταία λόγια του διαβόητου Υπουργού Προπαγάνδας των Ναζί Γιόζεφ ...
Του Χρυσοβαλάντη Δημητρόπουλου
MSc Δάσκαλος
Τελικά, τα τελευταία λόγια του διαβόητου Υπουργού Προπαγάνδας των Ναζί Γιόζεφ Γκαίμπελς «Θα ξαναγυρίσουμε και η γη θα τρέμει» το 1945, εβδομήντα και πλέον χρόνια μετά, απειλούν στην πράξη τους λαούς της Ευρώπης και δείχνει να αποτελούν την πρώτη φράση ενός νέου κεφαλαίου που φαίνεται ότι ανοίγεται στη -δήθεν- «ενωμένη» ήπειρό τους. Ενός κεφαλαίου, το περιεχόμενο του οποίου αρχίζει όλο και περισσότερο να αποκαλύπτεται στα μάτια της κοινής γνώμης από τον «συγγραφέα» του, ιδιαίτερα, μετά τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών της 24ης Σεπτεμβρίου, τα οποία άνοιξαν διάπλατα την θύρα για τη θριαμβευτική είσοδο του ακροδεξιού κόμματος AfD με ποσοστό 12,6% στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, για πρώτη φορά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ποιος όμως είναι ο «συγγραφέας» αυτού του κεφαλαίου της –απευχόμενης απ’ όλους- επαναλαμβανόμενης Ιστορίας; Είναι, άραγε, οι ψηφοφόροι του AfD και των άλλων ακροδεξιών κομμάτων ανά την Ευρώπη; Είναι, μήπως, οι αρχηγοί και τα στελέχη των κομμάτων αυτών; Και, αν όχι αυτοί, ποιοι; «Μια κοινωνία προβάτων θα βγάλει, αναπόφευκτα κάποια στιγμή, μια κυβέρνηση λύκων», έλεγε πριν από εννέα, περίπου, δεκαετίες, ο Γάλλος πολιτικός Henry de Jouvenel, βλέποντας τον φασισμό να ορθώνεται απειλητικά.
Μια κοινωνία αδύναμων πολιτών της εποχής εκείνης, ταλαιπωρημένης από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από την μετέπειτα οικονομική κρίση, τη φτώχεια, την ανεργία, την υποβάθμιση των μεσαίων στρωμάτων, την αδυναμία ειρηνικής, κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης με ένα σταθερά ισχυροποιούμενο και ολοένα πιο διεκδικητικό και ριζοσπαστικό εργατικό κίνημα, τον φόβο του μπολσεβικισμού και της κομμουνιστικής αριστεράς. Και, στο κέντρο όλων αυτών των αρνητικών στοιχείων της ευρωπαϊκής κοινωνικής ταυτότητας, δέσποζαν, πρωτίστως, οι κυβερνήσεις και, δευτερευόντως, ο λοιπός πολιτικός κόσμος της Ευρώπης, οι οποίοι, διακατεχόμενοι από ατομιστική αντίληψη, ευνοούσαν την ατομική και, εν γένει, κοινωνική απογοήτευση εναντίον τους.
Το «καμπανάκι» του φασισμού χτυπούσε, αλλά, οι πολιτικοί, κώφευαν προκλητικά. Ιδιαίτερα, η στάση της Αριστεράς απέναντι στον φασισμό ήταν κάτι παραπάνω από εγκληματική. Μην ξεχνάμε ότι, το 1922, τα κόμματα της Αριστεράς στην Ιταλία, αρνήθηκαν να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο κατά του φασισμού, ενώ, ταυτόχρονα, οι σοσιαλιστές, στάθηκαν ανίκανοι να επιλέξουν σταθερή πολιτική γραμμή απέναντι στον Μουσολίνι, ο οποίος, σημειωτέον, ήταν γιος αναρχικού (!!!) σιδηρουργού.
Πάνω λοιπόν στην πανθομολογούμενη ανικανότητα του αστικού φιλελευθερισμού και του μαρξισμού να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες του 20ού αιώνα, ήρθε ο φασισμός να προβληθεί από τους υποστηρικτές του ως ένα μαζικό κίνημα αντίδρασης στην καταπίεση των πλουτοκρατών και τη μισαλλοδοξία του προλεταριάτου. Με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα…
Τι διδάχθηκαν όμως από την Ιστορία οι ευρωπαίοι πολιτικοί της τρίτης χιλιετίας; Από ελάχιστα, έως τίποτα. Οι πολίτες της «ενωμένης Ευρώπης» αναδεικνύουν με την ψήφο τους τα κόμματα της ακροδεξιάς στο πολιτικό προσκήνιο και οι κυβερνήσεις τους περιορίζονται σε αναμασημένα φιλολογικά αναθέματα, σε υποκριτικούς εξορκισμούς, σε ευχολόγια, που ελάχιστοι τα πιστεύουν. «Φταίνε οι πολιτικοί που είναι φασίστες», «φταίνε οι ψηφοφόροι που τους ψηφίζουν», «φταίνε…», «φταίνε...», «φταίνε…».
Κατηγορούν την «κοινωνία των προβάτων», γιατί επέλεξε δια της ψήφου της ως κυβέρνηση ή ως αξιωματική αντιπολίτευση ή ως τρίτο κόμμα – ρυθμιστή, ένα φασιστικό – ακροδεξιό – νεοναζιστικό κόμμα (πείτε το όπως θέλετε»). Επέλεξε τον «λύκο» και όχι τον «καλό ποιμένα». Αλήθεια όμως, ποιος ευθύνεται τόσα χρόνια τώρα για τη μετατροπή των πολιτών της «ενωμένης Ευρώπης» σε… «πρόβατα»; Ο «λύκος», ή ο κυβερνών… «καλός ποιμένας»; Ποιος ευθύνεται για το Brexit; Για το αίτημα δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας της Καταλονίας;
Για την Ευρώπη των κοινωνικών και οικονομικών και πολιτικών ανισοτήτων, για το ολοένα και διευρυνόμενο χάσμα Βορρά – Νότου; Για την ανεργία; Για τη μετανάστευση; Για την αύξηση του κόστους κατανάλωσης ενέργειας; Για την αποτυχία ή, την ανικανότητα του πολιτικού συστήματος που πρεσβεύει τη «δημοκρατία», να οδηγήσει τους πολίτες σε ένα καλύτερο αύριο να λύσει αποτελεσματικά τα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, για την αδυναμία τους να πείσουν τις λαϊκές μάζες;
Ποιος είναι ο «καλός ποιμένας», η Αριστερά, που από στείρες ιδεοληψίες, λόγια, όνειρα και ιδέες διαπρέπει και από πράξεις… μηδέν εις το πηλίκο; Μήπως, η Δεξιά, που έχει φορέσει το αποκρουστικό προσωπείο του αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού και ισοπεδώνει ό,τι βρει μπροστά της; Ποιον πολιτικό σχηματισμό μπορεί να εμπιστευθεί σήμερα ο πολίτης της Ευρώπης; Αναπάντητο το ερώτημα… Κάποτε, Ισπανός συγγραφέας & φιλόσοφος Miguel de Unamuno είχε πει: « Ο φασισμός θεραπεύεται διαβάζοντας και ο ρατσισμός θεραπεύεται ταξιδεύοντας». Δηλαδή, όσο περισσότερο ταξιδεύει κάποιος, τόσο καλύτερα θεραπεύει τον –ατομικό ή κοινωνικό- ρατσισμό. Αλήθεια, είδε κανείς στην Ευρώπη των 1.046.599 προσφύγων και μεταναστών που ταξίδεψαν σε αυτήν μόνο το 2015, να θεραπεύεται ο ρατσισμός; Μήπως, πάλι, με το διάβασμα, θεραπεύτηκε ο φασισμός;
Δεν το νομίζω. Τότε, «τι έχουν τα έρμα (τα «πρόβατα») και ψοφάνε (ψηφίζουν ακροδεξιά κόμματα)»; Μήπως, πλέον, το φανταχτερό περιτύλιγμα της «Δημοκρατίας της Ευρώπης» έχει ήδη αρχίζει να σκίζεται και να ξεθωριάζει, και εμφανίζεται η πραγματική –ζοφερή- εικόνα της στην κοινωνία; Μήπως, τελικά, οι πολιτικοί της Ευρώπης, εκ του αποτελέσματος, έχουν, ήδη, κριθούν μετεξεταστέοι στο μάθημα της Ιστορίας, μιας και φαίνεται ότι δεν έχουν διδαχθεί απολύτως τίποτα από αυτή, ειδικά, στο κεφάλαιο «ρατσισμός – φασισμός». Και, μπορεί η Ιστορία να επαναλαμβάνεται, η ευχή όλων μας όμως είναι, να μην επαναληφθεί στην Ευρώπη ως δεύτερη τραγωδία. Δυστυχώς όμως, η ιστορική πορεία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης μας επιτρέπει να παρατηρήσουμε τις προφανείς και επικίνδυνες αναλογίες με το σήμερα.
Η Ευρώπη του Μεσοπολέμου, φαίνεται να αναβιώνει επί ευρωπαϊκού εδάφους. Και, η «Δημοκρατία της Ευρώπης», οδεύει σε ένα ολοκαύτωμα που δε θα επιφέρει την παντελή εξαφάνισή της, αλλά, την καθολική αναγέννησή της σε αρχές, αξίες και ιδανικά. Μια Δημοκρατία για ενεργούς πολίτες, και όχι για… «πρόβατα». Μια για τους λαού της Ευρώπης και όχι για τους «πατρίκιους» του Βορρά. Απαλλαγμένη πλήρως από τους πολιτικούς του σήμερα, ανανεωμένη, με νέο πολιτικό αίμα και φιλοσοφία. Άλλωστε, το είχε πει εδώ και πολλά χρόνια ο διαβόητος αυστριακός πολιτικός Μέτερνιχ: «Στην Ευρώπη, η δημοκρατία είναι ψεύτικη».
Όσοι δεν το πιστεύουν, ας δουν την εικόνα της σημερινής Ευρώπης που συνοδεύει το κείμενο αυτό, με τα εκπροσωπούμενα στα Κοινοβούλιά της ακροδεξιά κόμματα. Το ζητούμενο είναι όμως, να ξυπνήσουμε όλοι…
