Του Θάνου Μπακέλλα Φαρμακοποιός-Πιστοποιημένος εκπαιδευτής Α Βοηθειών του Ευρωπαικού Συμβουλίου Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης ( Ε....
Φαρμακοποιός-Πιστοποιημένος εκπαιδευτής Α Βοηθειών του Ευρωπαικού Συμβουλίου Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης ( Ε.R.C )
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι παθήσεις οι οποίες μεταδίδονται κυρίως (και όχι μόνο) με τη σεξουαλική επαφή. Η επαφή μπορεί να είναι κολπική, πρωκτική ή στοματική. Κάποια ΣΜΝ δεν μεταδίδονται μόνο με τη σεξουαλική επαφή, αλλά και μέσω δερματικής επαφής (μολυσματική τέρμινθος) ή επαφής με μολυσμένο αίμα (π.χ. ηπατίτιδα).
Από τα αφροδίσια νοσήματα κινδυνεύουν όλοι οι σεξουαλικώς ενεργοί άνθρωποι, ανεξαρτήτως σεξουαλικής συμπεριφοράς. Σίγουρα η συχνή εναλλαγή συντρόφων αυξάνει λογαριθμικά τον κίνδυνο να εκτεθείς σε κάποιο από τα νοσήματα αυτά. Η μονογαμική συμπεριφορά, όταν είναι πραγματική και από τις δύο πλευρές προστατεύει πραγματικά από την πιθανότητα νόσησης.
Το προφυλακτικό αποτελεί μια μορφή προφύλαξης, ωστόσο δεν παρέχει 100% προστασία. Τα ΣΜΝ δεν έχουν πάντα εμφανή συμπτώματα, γι’ αυτό ο μόνος τρόπος να διαγνωστούν είναι μέσω του τακτικού-ετήσιου προληπτικού ελέγχου. Τα περισσότερα αντιμετωπίζονται εύκολα και γρήγορα, ενώ άλλα απαιτούν μεγαλύτερης διάρκειας θεραπεία. Σε κάθε περίπτωση, αν διαγνωστείς με κάποιο ΣΜΝ οφείλεις να ενημερώσεις και τον/τους συντρόφους σου, ώστε να εξεταστούν κι εκείνοι και να λάβουν την κατάλληλη θεραπεία αν έχουν κολλήσει.
Αν αφήσεις ένα αφροδίσιο νόσημα χωρίς θεραπεία αυξάνεται ο κίνδυνος να μεταδοθεί, καθώς και να προκαλέσει στειρότητα, οργανική ανεπάρκεια, συγκεκριμένους τύπους καρκίνου ή ακόμη και θάνατο σε κάποιες περιπτώσεις.
Τα πιο συχνά ΣΜΝ Κονδυλώματα HPV
Μεταδίδεται μέσω επαφής με την πάσχουσα περιοχή. Κάποια στελέχη του θεωρούνται υπεύθυνα τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και γενικότερα, καρκινογένεση. Η διάγνωση γίνεται μέσω εξέτασης από τον ειδικό. Μπορεί να χρειαστεί κολποσκόπηση, ουρηθροσκόπηση, τεστ ΠΑΠ και κολονοσκόπηση, συνήθως αντιμετωπίζεται με λέιζερ, κρυοπληξία και χειρουργική αφαίρεση. Η πρόληψη επιτυγχάνεται με τη μονογαμική σχέση και τον τακτικό έλεγχο.
Τριχομονάδες
Η μόλυνση οφείλεται στο παράσιτο Trichomonas vaginalis και η βασικότερη εστία μόλυνσης στις γυναίκες είναι ο κόλπος ενώ στους άνδρες η ουρήθρα. Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή. Η διάγνωση γίνεται με καλλιέργεια κολπικού ή ουρηθρικού υγρού, ουρολογικές εξετάσεις και τεστ ΠΑΠ. Η θεραπεία πρέπει να λαμβάνεται και από τον ερωτικό σύντροφο και περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή.
Έρπης γεννητικών οργάνων
Εμφανίζεται στο δέρμα και τους βλεννογόνους και οφείλεται στον ιό HSV-2. Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση και εργαστηριακή εξέταση. Δεν θεραπεύεται εντελώς. Παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή και επανεμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αδύναμο. Συνήθως χορηγούνται αντιϊκά φάρμακα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Ηπατίτιδα C
Είναι λοίμωξη του ήπατος. Προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας C και μεταδίδεται με την επαφή με μολυσμένο αίμα και με σεξουαλική επαφή. Η διάγνωση γίνεται με ειδικό αιματολογικό έλεγχο, όπου ανιχνεύονται αντισώματα ενάντια στον ιό. Η θεραπεία επιτυγχάνεται μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Συνιστάται η χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή.
Ηπατίτιδα Β
Είναι λοίμωξη του ήπατος που οφείλεται στον ιό της ηπατίτιδας Β. Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και με την επαφή με μολυσμένο αίμα. Συμπτώματα παρουσιάζει μόνο σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Προλαμβάνεται με εμβολιασμό. Η διάγνωση γίνεται με ειδικό αιματολογικό έλεγχο. Αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή.
AIDS/HIV
Οφείλεται στον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας. Η διάγνωση επιτυγχάνεται μέσω ειδικού τεστ αίματος. Το τεστ είναι αποτελεσματικό μόνο όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αναπτύξει αντισώματα. Νωρίτερα μπορεί να βγει αρνητικό. Για να αντιμετωπιστεί χορηγούνται αντιρετροϊκά φάρμακα. Η νόσος δεν θεραπεύεται εντελώς ποτέ, ωστόσο με τα φάρμακα αποτρέπεται η εξέλιξή.
Συμπτώματα ΣΜΝ
Το κάθε νόσημα μπορεί να έχει κοινά ή και διαφορετικά συμπτώματα, γι’ αυτό και μερικές φορές δεν είναι εύκολο να διαγνωστούν παρά μόνο με εργαστηριακές εξετάσεις. Σε γενικές γραμμές μερικά από τα συμπτώματα στους άνδρες και στις γυναίκες που μπορεί να κρύβουν κάποιο ΣΜΝ είναι:
• Επώδυνη ούρηση
• Φαγούρα
• Δύσοσμες εκκρίσεις
• Έντονες κολπικές εκκρίσεις
• Πόνος στην πύελο
• Πόνος στο σεξ (δυσπαρεύνια)
• Πόνος στους όρχεις
• Αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους στις γυναίκες
• Εξάνθημα/φουσκάλα
• Σπυράκια στην περιγεννητική περιοχή
• Κάψιμο κατά την ούρηση
• Έλκη στο στόμα
• Έντονη κόπωση
• Ξηροστομία
• Πυρετός
• Απώλεια βάρους
• Κίτρινα μάτια
• Διάρροια
• Πόνος στις αρθρώσεις
Πρόληψη ΣΜΝ
Η πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους. Είναι πολύ σημαντικό άνδρες και γυναίκες να εμβολιαστούν πριν την έναρξη της σεξουαλικής τους ζωής από την παιδική ηλικία για τον ιό HPV και για τον ιό της ηπατίτιδας.
Μερικές μικρές συμβουλές για να μειώσεις τον κίνδυνο να κολλήσεις κάποιο ΣΜΝ είναι:
Απόφυγε να ξυρίζεσαι στην ευαίσθητη περιοχή: Καλό θα ήταν να προτιμήσεις μια μη τραυματική μέθοδο αποτρίχωσης για να αποφεύγονται οι μικροτραυματισμοί στα γεννητικά όργανα, καθώς οι ανοιχτές πληγές αποτελούν πύλη εισόδου στον οργανισμό για τους ιούς και τους μικροοργανισμούς.
Δείξε υπεύθυνη σεξουαλική συμπεριφορά: Η ασταθής ερωτική ζωή και η εναλλαγή συντρόφων αυξάνει όπως είναι φυσικό τις πιθανότητες να κολλήσεις κάποιο αφροδίσιο νόσημα.
Χρησιμοποίησε προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή: Είναι σημαντικό η χρήση του προφυλακτικού να γίνει από την αρχή της ερωτικής πράξης και καθ’ όλη τη διάρκειά της, ώστε να περιορίσεις τον κίνδυνο να εκτεθείς σε κάποιον ιό.
Χρησιμοποίησε προφυλακτικό και στη στοματική επαφή: Το προφυλακτικό συνιστάται να εφαρμόζεται σε όλες τις σεξουαλικές πρακτικές (στοματικό σεξ, κολπική και πρωκτική διείσδυση). Η μετάδοση των ασθενειών είναι εξίσου πιθανή σε όλες αυτές τις πρακτικές.
