Υπήρξε κατά καιρούς λατομείο, νεκροταφείο, φρούριο. Πριν από όλα, όμως, το Κολοσσαίο της Ρώμης μετατράπηκε για 350 χρόνια σε αρένα του α...
Υπήρξε κατά καιρούς λατομείο, νεκροταφείο, φρούριο. Πριν από όλα, όμως, το Κολοσσαίο της Ρώμης μετατράπηκε για 350 χρόνια σε αρένα του αίματος, τόπο μαρτυρίου όπου άνθρωποι και θηρία μάχονταν μέχρι θανάτου. Έγινε έτσι αιώνιο σύμβολο της σκοτεινής πλευράς του ανθρώπου, ο οποίος από την κερκίδα παρακολουθεί χαιρέκακα την αγωνία, την καταστροφή, τον θάνατο...
Η ονομασία του
Το κολοσσιαίο άγαλμα του αυτοκράτορα Νέρωνα, το οποίο βρισκόταν λίγα μέτρα από την αρένα, λέγεται πως αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ονομασία "Κολοσσαίο", που επικράτησε για το Φλαβιανό Αμφιθέατρο. Κατά καιρούς ονομάστηκε άγαλμα του Ήλιου ή του Απόλλωνα, και προστέθηκαν στο κεφάλι του ακτίνες.
Παρά το γεγονός πως το άγαλμα, το οποίο ονομαζόταν Κολοσσός, αποτέλεσε παγανιστικό σύμβολο, παρέμεινε στη θέση του και κατά τον Μεσαίωνα του προσδόθηκαν μαγικές ιδιότητες.
"Όσο ο Κολοσσός στέκεται, θα στέκεται και η Ρώμη. Όταν ο Κολοσσός πέσει, θα πέσει και η Ρώμη. Όταν η Ρώμη πέσει θα πέσει και ο κόσμος".
Το επίγραμμα που εμπνεύστηκε ο Βέδας ο Αιδέσιμος τον 8ο αιώνα επισφράγισε τη συμβολική αξία του αγάλματος ανά τους αιώνες. Ο Κολοσσός όμως τελικά έπεσε!
Η πιο πιθανή εκδοχή είναι πως καταστράφηκε προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ο μπρούτζος, υλικό από το οποίο ήταν φτιαγμένο το άγαλμα, για άλλους σκοπούς.
Από το 1000 μ.Χ. είναι γνωστό με το όνομα Κολοσσαίο. Έως τότε, το άγαλμα είχε ξεχαστεί.
Ο αυτοκράτορας Βεσπασιανός διέταξε την κατασκευή του Φλαβιανού Αμφιθεάτρου τον 1ο αιώνα μ.Χ. Ήταν δωρεά προς τους Ρωμαίους, τον λαό του. Γι' αυτό ξόδεψε απλόχερα από τα λάφυρα των πολέμων αντί από τα χρήματα του δημόσιου ταμείου για τη δημιουργία της μεγαλύτερης αρένας. Ο ιστορικός Κάσιος αναφέρει πως κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων για τα εγκαίνια του Κολοσσαίου, το 80 μ.Χ., που διήρκεσαν 100 ημέρες, θανατώθηκαν 9.000 ζώα.
Ο αυτοκράτορας που οραματίστηκε τη δημιουργίας της... κολοσσιαίας αρένας, πέθανε ένα χρόνο πριν από την ολοκλήρωση του έργου, το 79 μ.Χ. Έναν χρόνο αργότερα, υπό τον αυτοκράτορα Τίτο, το Κολοσσαίο άνοιξε τις πύλες του στον λαό. Η γιορτή διήρκεσε 100 ημέρες και έκλεισε με αγώνες μονομάχων, κυνήγι αγρίων ζώων και άλλα ποικίλα θεάματα εις μνήμην του αυτοκράτορα Βεσπασιανού.
Ο Τραΐανός, μετά την κατάκτηση της Δακίας, οργάνωσε ακόμη μεγαλύτερη γιορτή: 117 ημέρες εορταστικών προγραμμάτων,κατά τη διάρκεια των οποίων 11.000 άγρια ζώα θανατώθηκαν και 10.000 μονομάχοι επέδειξαν την αρετή τους στην αρένα.
Σήμερα, το κυκλικό μνημείο, σύμβολο της Ρώμης, θυμίζει ακόμη τις σφαγές ανθρώπων και ζώων και τους ποταμούς αίματος που "πότιζαν" επί αιώνες την αρένα κατά τη διεξαγωγή βάρβαρων αγώνων. Ο κανόνας ήταν ένας: "Ο θάνατός σου, η ζωή μου".
Το Κολοσσαίο, ο φόβος και ο τρόμος των αιχμαλώτων πολέμου, των λιποτακτών και των δούλων, απειλήθηκε πολλάκις από φυσικές καταστροφές. Το 217 μ.Χ., τα ξύλινα πατώματα στα υψηλότερα επίπεδα του οικοδομήματος τυλίχτηκαν στις φλόγες. Από τα γραπτά του ιστορικού Κάσιου προκύπτει πως η φωτιά ξέσπασε από κεραυνό. Χρειάστηκαν περισσότερα από 20 χρόνια μέχρις ότου αποκατασταθεί τμήμα της τεράστιας ζημιάς. Επισκευές πραγματοποιήθηκαν και μεταξύ 250-252 μ.Χ. και το 320 μ.Χ., ώστε να επανέλθει το οικοδόμημα στην αρχική του μορφή.
Επιγραφές αναφέρουν πως το 443 μ.Χ. ένας δυνατός σεισμός έπληξε εκ νέου την τεράστια αρένα της Ρώμης. Οι αυτοκράτορες; Θεοδόσιος Β' και Βαλεντινιανός Γ', διέταξαν την ανοικοδόμηση τμημάτων του Κολοσσαίου που είχαν καταστραφεί. Τίποτα από όλα αυτά δεν σταμάτησε, ωστόσο, τους αγώνες προς τέρψιν των θεατών, οι οποίοι συνεχίστηκαν έως τον 6ο αιώνα.
Ο θάνατος είχε πρόγραμμα
Το πρόγραμμα άρχιζε με θηριομαχίες το πρωί. Μάλιστα, στα θηρία δεν περιλαμβάνονταν μόνο λιοντάρια και τίγρεις, αλλά και ύαινες, ελέφαντες, ιπποπόταμοι,άγρια άλογα, ζέμπρες κ.α., που θανατώνονταν στις εκδηλώσεις. Εν συνεχεία, το μεσημέρι πραγματοποιούνταν οι δημόσιες εκτελέσεις, ενώ το πρόγραμμα ολοκληρωνόταν το απόγευμα με τις μονομαχίες.
Λέγεται πως τις ημέρες σημαντικών αγώνων, αρκετοί θεατές συγκεντρώνονταν έξω από το αμφιθέατρο από το προηγούμενο βράδυ.
Οι μονομάχοι [κατάδικοι σκλάβοι και αιχμάλωτοι πολέμου] χωρίζονταν επίσης σε διάφορες κατηγορίες. Κάποιοι μάχονταν με πλήρη εξοπλισμό, δηλαδή σπαθί και ασπίδα, άλλοι είχαν μόνο στιλέτο και προστατευτικό κάλυμμα χεριού, ενώ υπήρχαν και εκείνοι που κρατούσαν μόνο ένα δίχτυ και μια τρίαινα. Όλοι ήλπιζαν πως θα επιζήσουν, η τύχη τους όμως οριζόταν από το κοινό, το οποίο έκρινε εάν θα τους δοθεί χάρη σηκώνοντας ψηλά τον αντίχειρα ή όχι.
Στη δεύτερη περίπτωση οι επιζήσαντες αναγκάζονταν να μονομαχήσουν ξανά. Ελάχιστοι ήταν αυτοί που κέρδιζαν το πολυπόθητο δάφνινο στεφάνι και ελευθερώνονταν. Η τελευταία αναφορά για μάχες μέχρι θανάτου χρονολογείται περί το 435, ενώ οι σφαγές ζώων συνεχίστηκαν για περίπου 100 χρόνια ακόμη.
[Πληροφορίες από το βιβλίο, "Τα 27 θαύματα του κόσμου" - ΤΑ ΝΕΑ]
