Παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου για τον δικαστικό χάρτη Όπως ήταν αναμενόμενο, το θέμα του γάμου των ομο- φύλων ...
Όπως ήταν αναμενόμενο, το θέμα του γάμου των ομο-
φύλων ζευγαριών επισκίασε όλη την υπόλοιπη
ατζέντα του χθεσινού υπουργικού συμβουλίου,
ωστόσο εκεί ξεχώρισε ένα θέμα που έχει μείζον ηλειακό
ενδιαφέρον. Ο λόγος για το νομοσχέδιο του υπουργείου
Δικαιοσύνης για τον νέο δικαστικό χάρτη που περιλαμβάνει
ριζική αναδιάρθρωση στα ειρηνοδικεία και στα πρωτοδικεία
της χώρας. Αρκετά ειρηνοδικεία θα κλείσουν και οι δικα-
στές τους θα ενταχθούν στο δυναμικό των πρωτοδικείων,
ενώ σε Νομούς που υπάρχουν δύο πρωτοδικεία, θα μείνει ένα.
Από την κυβέρνηση λένε ότι πρόκειται για μια νομοθετική τομή,
με στόχο την «απελευθέρωση» δικαστικών από μη παραγωγικές
θέσεις, ώστε να επιταχυνθεί ο ρυθμός απονομής της δικαιοσύνης. Ήδη, πάντως, οι τοπικές αντιδράσεις σε διάφορες περιοχές
είναι οξείς και έχουν φτάσει σε αρκετούς βουλευτές της ΝΔ.
Φυσικά, αντιδράσεις έχουμε και στον Νομό μας με το
Πρωτοδικείο της Αμαλιάδας να υποβαθμίζεται σε Περιφερειακό,
σύμφωνα με το νομοσχέδιο.
Η ηγεσία του υπουργείου
Δικαιοσύνης για τον δικαστικό χάρτη, το σχέδιο νόμου του οποί-
ου θα αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση, έλαβε υπόψη του τη
σχετική μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας στην οποία περιλαμ-
βάνονται και μεταρρυθμιστικές προτάσεις, όπως και τις προτάσεις της επιτροπής Μικρούδη για αλλαγές στον χώρο της
Θέμιδας.
Βασικοί άξονες στη φιλοσοφία των παρεμβάσεων του νέου
δικαστικού χάρτη είναι τέσσερις:
1) Η ενοποίηση των Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων
2) Οι παράλληλες επετηρίδες των δικαστών κατά την ενοποί-
ηση των δικαστηρίων του πρώτου βαθμού (Ειρηνοδικεία και
Πρωτοδικεία)
3) Ο χωροταξικός δικαστικός σχεδιασμός με συγχωνεύσεις
και καταργήσεις δικαστηρίων
4) Οι τροποποιήσεις των αρμοδιοτήτων των προϊσταμένων
των δικαστικών σχηματισμών.
Κατάργηση Εφετείων
Αναφορικά με τα 19 Εφετεία που υφίστανται σε πανελλαδικό
επίπεδο, σύμφωνα με τις προτάσεις της Παγκόσμιας
Τράπεζας και της Επιτροπής Μικρούδη (αφού προηγουμένως
λήφθηκαν υπόψη ορισμένα κριτήρια όπως είναι οι κτιριακές
υποδομές, οι χιλιομετρικές αποστάσεις κ.λπ.), κρίνεται αναγκαία η μείωσή τους τουλάχιστον κατά πέντε. Τα προς κατάργηση είναι τα Εφετεία Αγρινίου, Καλαμάτας και Χαλκίδας και
σε δεύτερη φάση της Κέρκυρας και των Χανίων. Πάντως, δεν
κρίθηκε απαραίτητη η χωροταξική μεταρρύθμιση των
Εφετείων, αλλά θεωρείται αναγκαία η ανακατανομή των εφετειακών περιφερειών, μεταξύ των Εφετείων Καλαμάτας,
Κυπαρισσίας, Γυθείου, Σπάρτης και Ναυπλίου.
Συγχώνευση Πρωτοδικείων
Το «διά ταύτα» του νέου δικαστικού χάρτη είναι να υπάρχει
ένα Πρωτοδικείο σε κάθε νομό (περιφερειακή ενότητα) και
στον κανόνα αυτό δεν θα υπαχθούν, για εθνικούς λόγους, τα
νησιά και οι παραμεθόριες περιοχές (συνοριακές πόλεις).
Έτσι, συγχωνεύονται και μετατρέπονται σε περιφερειακά τα
Πρωτοδικεία στους Νομούς Μεσσηνίας (Κυπαρισσία),
Λακωνίας (Γύθειο), Ηλείας (Αμαλιάδα), Αχαΐας (Αίγιο και
Καλάβρυτα), Αιτωλοακαρνανίας (Μεσολόγγι), Βοιωτίας
(Λιβαδειά) και Πέλλας (Γιαννιτσά ή Έδεσσα). Αντίθετα, παρα-
μένουν διπλά Πρωτοδικεία στις περιφερειακές ενότητες του
Έβρου (Ορεστιάδα και Αλεξανδρούπολη) και Δωδεκανήσου
(Κως και Ρόδος).
Ενοποίηση Ειρηνοδικείων και
Πρωτοδικείων
Το εγχείρημα του κ. Φλωρίδη για την ενοποίηση των
Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, το οποίο έχει προκαλέσει
τις έντονες αντιδράσεις των δικαστικών ενώσεων, είναι η
τρίτη προσπάθεια ενοποίησης των δικαστηρίων αυτών του
πρώτου βαθμού σε διάστημα δύο αιώνων (συγκεκριμένα 196
χρόνια) από την ημέρα ίδρυσής τους από τον Καποδίστρια.
Η πρώτη προσπάθεια ενοποίησης έγινε πριν από 112 έτη, το
1912, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, χωρίς ωστόσο να καρποφορήσει.
Ακολούθησαν ανάλογες ανεπιτυχείς προσπάθειες
επί των κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή, Ανδρέα
Παπανδρέου και Κώστα Σημίτη. Η τελευταία προσπάθεια
ενοποίησης έγινε το 1999, αλλά σκόνταψε σε ζητήματα
συνταγματικότητας. Ωστόσο, τη λύση έδωσε η αναθεώρηση
του Συντάγματος το 2001, καθώς με την ερμηνευτική δήλωση
του άρθρου 88 δόθηκε η δυνατότητα στον νομοθέτη για τη
συγχώνευση Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων με αντίστοιχη
αναβάθμιση του υπηρεσιακού καθεστώτος των Ειρηνοδικών.
Στα Πρωτοδικεία της χώρας υπηρετούν σήμερα 1.200
Πρωτοδίκες και συγκεκριμένα 300 Πρόεδροι Πρωτοδικών,
850 Πρωτοδίκες και 50 Πάρεδροι, ενώ ο αριθμός των
Ειρηνοδικών ανέρχεται στους 962. Στα Πρωτοδικεία δικάζονται αστικές υποθέσεις από 20.001 ευρώ και άνω, όπως και
ποινικές υποθέσεις. Τα Ειρηνοδικεία δεν δικάζουν ποινικές
υποθέσεις και δικάζουν μόνο αστικές μέχρι του ύψους των
20.000 ευρώ. Τώρα, με την επιχειρούμενη συγχώνευση των
Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, προβλέπεται η δημιουργία
παράλληλης επετηρίδας, όπου οι Ειρηνοδίκες θα εξελίσσονται έως τον βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών και θα συνταξιοδοτούνται με τον βαθμό του Εφέτη.
Οι υπάλληλοι
Τα δικαστήρια που θα συγχωνευθούν θα ονομαστούν
Περιφερειακές Έδρες των Κεντρικών Πρωτοδικείων. Είναι
ξεκάθαρο ότι δεν θα κλείσουν και οι οργανικές θέσεις δικαστών και εισαγγελέων θα μεταφερθούν στο Κεντρικό
Πρωτοδικείο. Οι δικαστικοί υπάλληλοι θα παραμένουν στις
θέσεις τους, αλλά οι οργανικές τους θέσεις θα υπάγονται
πλέον στο Κεντρικό Πρωτοδικείο. Στα περιφερειακά
Πρωτοδικεία θα εξακολουθήσουν να δικάζονται:
α) Όλες οι αστικές υποθέσεις αρμοδιότητας Μονομελών
Πρωτοδικείων (τακτική - ειδική διαδικασία) που αποτελούν
το 80% της δικαστικής ύλης.
β) Όλες οι ποινικές υποθέσεις υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχει κατάλληλη αναγκαία υποδομή (αίθουσες ακροατηρίων).
γ) θα μεταφερθούν στα Κεντρικά Πρωτοδικεία οι υποθέσεις
Πολυμελών και Τριμελών Πλημμελειοδικείων και Μικτών
Ορκωτών Δικαστηρίων (ΜΟΔ).
