Τα ευρήματα σοκάρουν και προβληματίζουν επιστήμονες και καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει πως τα μικροπλαστικά ...
Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει πως τα μικροπλαστικά – μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού με μέγεθος μικρότερο από 5 χιλιοστά – δεν περιορίζονται πλέον στο περιβάλλον ή στο πεπτικό μας σύστημα, αλλά έχουν εντοπιστεί σε ανησυχητικές ποσότητες και στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Medicine τον Φεβρουάριο του 2024, οι συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στον εγκέφαλο αυξήθηκαν κατά περίπου 50% μεταξύ 2016 και 2024.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός πως τα επίπεδα μικροπλαστικών στον εγκέφαλο ήταν υψηλότερα από ό,τι στο συκώτι ή τα νεφρά, ενώ ήταν αισθητά αυξημένα σε ασθενείς με άνοια, σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπασχαν.
Σε μια σειρά από τέσσερις νέες μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Brain Medicine, επιστήμονες διερευνούν τη σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων (Ultra-Processed Foods – UPFs) και της συσσώρευσης μικροπλαστικών στον εγκέφαλο.
Ο Dr. Nicholas Fabiano, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα, σημείωσε:
«Βλέπουμε συγκλίνουσες ενδείξεις που θα έπρεπε να μας ανησυχούν όλους. Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα αποτελούν πλέον πάνω από το 50% της διατροφής σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και περιέχουν σημαντικά υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών από τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα.»
Για παράδειγμα, κοτομπουκιές περιέχουν έως και 30 φορές περισσότερα μικροπλαστικά ανά γραμμάριο απ’ ό,τι το καθαρό φιλέτο κοτόπουλου, σύμφωνα με τα στοιχεία των ερευνητών.
Ο Φόρος στον Εγκέφαλο και την Ψυχική Υγεία
Μια συνολική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal το 2024, κατέληξε ότι η κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων αυξάνει:
τον κίνδυνο κατάθλιψης κατά 22%
το άγχος κατά 48%
τα προβλήματα ύπνου κατά 41%
Ο καθηγητής Wolfgang Marx από το Food & Mood Center της Αυστραλίας εξήγησε πως τόσο τα μικροπλαστικά όσο και τα UPFs επηρεάζουν την ψυχική υγεία μέσω παρόμοιων μηχανισμών: φλεγμονή, οξειδωτικό στρες, διαταραχές νευροδιαβιβαστών και μιτοχονδριακή δυσλειτουργία.
Σε πειραματικές μελέτες σε ποντίκια, μικροπλαστικά βρέθηκαν να περνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να προκαλούν φλεγμονή στον εγκέφαλο – μία κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο για νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ.
Ηθικά και Υγειονομικά Ερωτήματα
Η καθηγήτρια Ma-Li Wong από το Upstate Medical University της Νέας Υόρκης σχολίασε:
«Το όριο ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό έχει καταρρεύσει. Αν τα μικροπλαστικά μπορούν να περάσουν στον εγκέφαλο, τι άλλο θεωρούμε ‘ιερό’ αλλά δεν είναι;»
Τι Μπορεί να Γίνει
Οι επιστήμονες ζητούν επειγόντως:
Ανάπτυξη ενός Δείκτη Διατροφικών Μικροπλαστικών, που θα μετρά την έκθεση μέσω τροφών.
Περαιτέρω έρευνα για μεθόδους απομάκρυνσης μικροπλαστικών από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Μείωση κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων και επιλογή συσκευασιών χωρίς πλαστικά.
Διερεύνηση πιθανών μεθόδων καθαρισμού του αίματος, όπως η αφαίρεση μέσω αφαίρεσης πλάσματος (apheresis), αν και αυτή παραμένει πειραματική.
Ο Dr. Fabiano τόνισε:
«Καθώς αυξάνονται ταυτόχρονα τα επίπεδα υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων, μικροπλαστικών και ψυχικών παθήσεων, είναι κρίσιμο να ερευνήσουμε τη σύνδεσή τους. Στο τέλος της ημέρας, είμαστε αυτό που τρώμε.»
