Εξέχουσα εκκλησιαστική προσωπικότητα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης είναι ο προστάτης της Ιταλίας, καθώς και προστάτης των ζώων.
Εξέχουσα εκκλησιαστική προσωπικότητα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης είναι ο προστάτης της Ιταλίας, μαζί με την Αγία Αικατερίνη της Σιένας, καθώς και προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.
Το κοσμικό του όνομα ήταν Τζιοβάνι ντι Πιέτρο ντι Μπερναρντόνε και γεννήθηκε το 1181 ή 1182 στην Ασίζη της Κεντρικής Ιταλίας. Απαρνήθηκε από νωρίς τα πατρικά πλούτη και βρήκε καταφύγιο στα βιβλία, χωρίς να λέει όχι στο ποτό και την καλή παρέα.
Σ’ ένα ταξίδι του στην Ρώμη είδε ένα όραμα,που τού άλλαξε την ζωή: Ο ίδιος ο Θεός εμφανίσθηκε ενώπιον του και του ζήτησε να αποκαταστήσει την Εκκλησία ,που βρισκόταν σε ηθική αποσύνθεση.
Με ένα απλό ρούχο και ξυπόλητος ,αλλά με ιεραποστολικό ζήλο, ο μοναχός πλέον Φραγκίσκος, άρχισε να κηρύττει την μεταμέλεια και την πενία, προτρέποντας τους χριστιανούς να ακολουθούν την εντολή του Χριστού προς τους Αποστόλους: «Μη κτήσησθε χρυσόν μηδέ άργυρον μηδέ χαλκόν εις τας ζώνας υμών…» (Ματθ. ι’ 9).
Οι πιστοί που τον ακολούθησαν σχημάτισαν αργότερα το τάγματα των Φραγκισκανών μοναχών (ανδρών και γυναικών),που είναι γνωστοί για τον ασκητικό τρόπο διαβίωσής τους.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Φραγκίσκος συνήθιζε να κηρύττει τον λόγο του Θεού, στα πουλιά και τ’ άλλα πλάσματα της φύσης. Θεωρούσε το σύνολο της φύσης ως τον καθρέφτη του Θεού και ως σειρά βαθμίδων προς τον Θεό. Αποκαλούσε όλα τα πλάσματα «αδελφούς» του και «αδελφές» του.
Εξ αυτού του λόγου έχει αναγορευτεί από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία προστάτης των ζώων και του περιβάλλοντος.
Ο Φραγκίσκος απεδήμησε εις Κύριον στις 3 Οκτωβρίου 1226. Δυο χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε Αγιος από τον Πάπα Γρηγόριο Θ’,που υπήρξε εξέχων μέλος των Φραγκισκανών. Η μνήμη του τιμάται από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία κάθε χρόνο στις 4 Οκτωβρίου.
Ένας μεσαιωνικός μύθος για τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης, Ιταλό Ρωμαιοκαθολικό άγιο και προστάτη των ζώων, τελικά μπορεί να μην είναι και τόσο μύθος, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Όπως απέδειξαν, η ηλικία και το περιεχόμενο ενός παλιού σάκου συμφωνούν απόλυτα με τον μύθο.
Ο σάκος πιστεύεται ότι εμφανίστηκε στο κατώφλι του μοναστηριού Φολλόνι κοντά στην Μοντέλλα στη νότια Ιταλία, το χειμώνα του 1224.
Σύμφωνα με το μύθο, περιείχε λίγο ψωμί που έστειλε ο Άγιος Φραγκίσκος, που εκείνη την περίοδο ήταν στη Γαλλία. Οι μοναχοί λιμοκτονούσαν καθώς ήταν παγιδευμένοι στο μοναστήρι εξαιτίας του χιονιού.
Τη νύχτα άκουσαν κάποιον να χτυπά την πόρτα. Όταν την άνοιξαω, βρήκαν το σάκο που περιείχε ψωμί στο οποίο υπήρχε το σύμβολο του κρίνου, που συνδέεται με το γαλλικό στέμμα. Το μοναστήρι φύλαξε το σάκο, ο οποίος σύμφωνα με το θρύλο, λέγεται ότι έφτασε στο μοναστήρι από έναν άγγελο, πριν από 700 χρόνια.
Ο σάκος χρησιμοποιούνταν ως κάλυμμα για το βωμό της εκκλησίας μέχρι που είχε αρχίσει να διαλύεται. Σήμερα, θραύσματα του υφάσματος διατηρούνται ως λείψανο στο παρεκκλήσι του ναού. Μια ομάδα από Δανούς, Ιταλούς και Ολλανδούς ερευνητές διεξήγαγαν επιστημονικές μελέτες στα εναπομείναντα κομμάτια και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μπορούν να χρονολογηθούν μεταξύ 1220 και 1295.
Το Τάγμα των Φραγκισκανών αδελφών
Το 1210 ο Φραγκίσκος μαζί με τους 12 μαθητές του πήγε στη Ρώμη για να ζητήσει την έγκριση του Πάπα (όπως ήταν αναγκαίο σύμφωνα με τους κανόνες της Εκκλησίας) για τη δημιουργία του Τάγματός του. Ο Ιννοκέντιος ο Γ’, διαβάζοντας τους αυστηρούς κανόνες του αγίου Φραγκίσκου, τους συμβούλευσε να αναβάλουν την ίδρυση του Τάγματος μέχρι ο καιρός να αποδείξει την εφαρμοσιμότητα του κανόνα. Ο Πάπας τελικά, υποχώρησε στην αποφασιστικότητα του Φραγκίσκου, και απεδέχθη τον κανονισμό.
Οι μοναχοί χειροτονήθηκαν, δέχτηκαν την υπακοή στην ιεραρχία της Εκκλησίας και οι Βενεδικτίνοι μοναχοί τους παραχώρησαν το παρεκκλήσι της Παναγίας των Αγγέλων, ένα μικροσκοπικό εκκλησάκι 3 μέτρων μήκους μόνο. Οι αδερφοί έχτισαν τις καλύβες τους δίπλα στο παρεκκλήσι και έτσι σχηματίστηκε το πρώτο μοναστήρι του Πρώτου Τάγματος των Φραγκισκανών.
Σύντομα νέοι μαθητές συνέρρευσαν και ανάμεσά τους η 18χρονη Κλάρα ντε Σκίφφι, το 1212, η οποία και ζήτησε από τον Φραγκίσκο να της επιτρέψει να ιδρύσει και ένα τάγμα γυναικών. Έτσι ιδρύθηκε και το Δεύτερο (το γυναικείο) τάγμα των Φραγκισκανών και η μετέπειτα Αγία Κλάρα έχτισε το μοναστήρι της γύρω από το παρεκκλήσι του Αγίου Δαμιανού.
Το 1221 ιδρύθηκε και το Τρίτο τάγμα των Φραγκισκανών από λαϊκούς που είχε σαν έργο του να βοηθά το Πρώτο και το Δεύτερο τάγμα, μια που οι λαϊκοί θα συνέχιζαν την κατά κόσμο ζωή τους και δεν θα ζούσαν με τους μοναστικούς κανόνες. Το 1212 ο Φραγκίσκος θέλησε να πάει στους μουσουλμάνους και να τους προσηλυτίσει στον χριστιανισμό. Πραγματικά έφυγε από κάποιο ιταλικό λιμάνι για τη Συρία αλλά μια θύελλα ναυάγησε το καράβι στις δαλματικές ακτές και έτσι ο Φραγκίσκος γύρισε πίσω.
Το 1220 παραιτήθηκε από τη διεύθυνση του τάγματος εντελώς για να μπορέσει να αφιερωθεί απερίσπαστος στη πνευματική ζωή. Το 1221 όμως όταν κατάλαβε τη χαλάρωση που δημιουργήθηκε στις τάξεις του τάγματος, ξαναέγραψε το κανόνα του – την περίφημη Διαθήκη του- με την ίδια αυστηρότητα που υπήρχε και στο κανόνα του 1210 και τον υπέβαλλε για έγκριση στην ιεραρχία της εκκλησίας που τον δέχτηκαν μεν αλλά κάνοντας αρκετές αλλαγές προς μετριασμό της αυστηρότητάς του. Παρόλο που δυσαρεστήθηκε, ωστόσο πειθάρχησε στις αποφάσεις της εκκλησίας.
Το βιβλίο του Καζαντζάκη
Το υπερβατικό πορτραίτο του φλογερού και φυσιολάτρη Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης από τον Νίκο Καζαντζάκη, σε σχολιασμένη έκδοση.
"Αυτός ο βίος του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, αφηγούμενος από τον αδελφό Λέοντα, τον ταπεινό του σύντροφο της πρώτης και της τελευταίας του ώρας, χρειάστηκε όλο το βαθιά ανθρώπινο ταλέντο και τη χριστιανική ζέση τού Νίκου Καζαντζάκη για να τον επικαλεσθεί με αυτή την απλότητα και με αυτή τη μυστηριακή αίσθηση, κάποτε τρομακτική, άλλοτε ακτινοβόλα.
Ορίστε, μπροστά μας, η ιταλική ύπαιθρος, οι δρόμοι που καίγονται από τον ήλιο, τα δάση κάτω από τη βροχή, οι μεσαιωνικές πολιτείες που αντηχούν ολόκληρες από τη βουή τού πλήθους και τις κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών.
Ορίστε ο δρόμος τής Ρώμης, η θάλασσα, οι Άγιοι Τόποι, κι έπειτα η επιστροφή τού Φραγκίσκου στη γη που τον γέννησε, σ' αυτή τη γη που τόσο αγαπά και στην οποία τόσο λίγο ανήκει αφότου ο Θεός τον θέλησε ολόκληρο για λογαριασμό Του.
Η τέλεια φτώχια, η περιπέτεια στην οποίαν ανεπιφύλακτα αφήνεται ο Φραγκίσκος, έχει κάτι το ιλιγγιώδες - ιλιγγιώδες όπως η αγάπη που ο Φραγκίσκος ανακαλύπτει προοδευτικά, μέχρι να την ενσαρκώσει ο ίδιος: η ανεξάντλητη και απρόβλεπτη αγάπη τού Θεού.
Ο αναγνώστης θα ξαναβρεί στο φλογερό αυτό βιβλίο, του οποίου ο τόνος είναι εκείνος των πιο ευγενών και πιο οικείων συναξαριών, όχι μόνο τον λυρισμό ενός ποιητή παθιασμένα κυριευμένου από την ομορφιά τού κόσμου, αλλ' επίσης όλα τα βαθιά θέματα της σκέψης τού Καζαντζάκη, του πιστού και εξεγερμένου, του ανήσυχου και γαλήνιου, του μοναχικού κι ωστόσο σε ενότητα με όλους τούς συνανθρώπους του".
(Από τη γαλλική έκδοση Nikos Kazantzaki, "Le Pauvred' Assise, Plon, Paris 1970)
"Η σεραφική γλυκύτητα του Αγίου Φραγκίσκου μπαίνει σε μιαν ακατάπαυστη μάχη κόντρα στον πατέρα, κόντρα στην πολιτεία, κόντρα στη λοιδορία, την κακότητα και την αδιαφορία, κόντρα στις διαβολικές παγίδες, που γλιστρούν μέχρι και μέσα στον περίβολο του μοναστηριού, όπου οι αδελφοί προσεύχονται στα καλυβάκια τους τα φτιαγμένα από κλαδιά."
(Μαρσέλ Μπριόν της Γαλλικής Ακαδημίας - La Revuede Paris)
"Δεν πρόκειται εδώ για ένα μυθιστόρημα, αλλά για ένα γνήσιο πάθος, που το ζει σε όλη του την ένταση ο συγγραφέας του...
Ο συγγραφέας δικαιολογείται: χαρακτηρίζει το βιβλίο του ως "μυθιστόρημα", αλλά το αποκαλεί Ο δικός μου "Άγιος Φραγκίσκος της Ασσίζης". Πράγματι, ο Φραγκίσκος είναι αυτός, ο Καζαντζάκης, ο οποίος έζησε την "Ασκητική" ως τα άκρα και επέζησε."
(Αζίζ Ιζέτ, από το βιβλίο του "Nikos Kazantzaki")
