23 ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους 20 η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Νεανικής Οπτικοακουστικής Δημιουργίας Camera ...
Με τα λάθη μαθαίνουμε, λέει μια παλιά παροιμία. Η καινούργια θα μπορούσε να λέει πως με τα
λάθη φτιάχνουμε ιστορίες
Εκατό χρόνια από τη γέννησή του (23 Οκτωβρίου 1920), το Φεστιβάλ Ολυμπίας τιμά τη μνήμη του
κορυφαίου Ιταλού συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας διοργανώνοντας ένα αφιέρωμα με την
υποστήριξη του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου.
Το αφιέρωμα περιλαμβάνει τρεις ταινίες, βασισμένες σε βιβλία του Ροντάρι, ένα στρογγυλό τραπέζι
που διερευνά σημαντικές πτυχές του έργου του και τις επιρροές του στην εκπαιδευτική διαδικασία
κι ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο, που αναφέρεται στη “μαγική τράπουλα” των παραμυθιών του.
Κινηματογραφικό αφιέρωμα
Τούρτα στον ουρανό / The cake in the sky / La torta in cielo
του Lino del Fra, 102', Ιταλία, 1973
Ξημερώνει στη συνοικία του Τρούλο στα περίχωρα της Ρώμης, και στον ουρανό εμφανίζεται ένα
μυστηριώδες και γιγαντιαίο ιπτάμενο αντικείμενο: μια τεράστια τούρτα! Καθώς πλησιάζει τη γη,
τεράστια κομμάτια αποκόπτονται και πέφτουν, μα τα παιδιά γρήγορα ανακαλύπτουν ότι δεν είναι
τίποτα άλλο από σοκολάτα. Η εμφάνιση του περίεργου ιπτάμενου αντικειμένου ενεργοποιεί τις
πολιτικές και τις στρατιωτικές αρχές αλλά και την μεγαλοβιομήχανο καραμελών, η οποία φοβάται
τον αρειανό ανταγωνισμό. Προσπαθούν να τρομάξουν τον κόσμο διαδίδοντας ψεύτικες ειδήσεις ότι
τάχα η τούρτα είναι δηλητηριασμένη και αρνούνται ν’ αφήσουν τα παιδιά να μιλήσουν ελεύθερα σε
ζωντανή εκπομπή. Γρήγορα όμως τα παιδιά ξεφεύγουν από τον έλεγχο των αρχών και πλησιάζουν
εκ νέου την ιπτάμενη τούρτα που αυτή την φορά έχει προσγειωθεί στο Μόντε Τσίκο. Εκεί θ’
ανακαλύψουν κάτι σημαντικό.
Γαλάζιο βέλος / Blue Arrow / La Freccia Azzurra
του Enzo d’Alò, animation, 94', Ιταλία-Λουξεμβούργο,1996
Είναι 6 του Γενάρη και όπως κάθε χρόνο στην Ιταλία, η Befana θα διασχίσει τους ουρανούς για να
μοιράσει δώρα σε όλα τα παιδιά. Ο Dr Scarafoni, o ύπουλος βοηθός της, εκμεταλλευόμενος τη
γενναιοδωρία της, σχεδιάζει να μοιράσουν τα παιχνίδια μόνο στα πλουσιόπαιδα –άλλωστε οι γονείς
τους επισκέπτονται συχνά το παιχνιδάδικο της Befana. Όμως, τα μαγικά παιχνίδια της Befana
επαναστατούν. Φεύγουν από το μαγαζί της και πηγαίνουν στο σπίτι του Fransesco. Είναι το πιο
φτωχό παιδί της γειτονιάς και μόνο τα παιχνίδια ξέρουν με πόση λαχτάρα χαζεύει στη βιτρίνα του
μαγαζιού το Γαλάζιο βέλος, ένα πανέμορφο τρενάκι που δεν μπορεί ν’ αποκτήσει... Μέσα στους
σκοτεινούς δρόμους και μέσα από κινδύνους και περιπέτειες, τα γενναία παιχνίδια θα βρουν φίλους
που θα τα βοηθήσουν να φτάσουν στα σπίτια και των άλλων των παιδιών που έχει αποκλείσει ο Dr
Scarafoni.
Ο Κρεμμυδάκης / The Onion boy / Cipollino
του Boris Petrovich Dezhkin, animation, 39', ΕΣΣΔ, 1961
To βασίλειο των φρούτων και των λαχανικών το διαφεντεύει ο ξινός και αντιπαθής πρίγκηπας
Λεμόνης. Στο βασίλειο αυτό ζει και ο Κρεμμυδάκης, ένα κατεργάρικο και πανέξυπνο αγόρι που δεν
αντέχει την αδικία. Η σύγκρουση του Κρεμμυδάκη με τον πρίγκηπα Λεμόνη είναι αναπόφευκτη.
Είναι πια καιρός οι κάτοικοι του βασιλείου ν’ απαλλαγούν από την τυραννία του πρίγκηπα και των
πραιτοριανών του, του λόρδου Ντομάτα και της κοντέσας Κερασένιας.
Στρογγυλό τραπέζι
Η ουτοπία δεν είναι ουτοπία και η φαντασία διδάσκεται
Συγγραφέας, δάσκαλος, δημοσιογράφος, μουσικός, διανοούμενος, ο Ροντάρι παρατήρησε με
προσοχή τον κόσμο της παιδικής ηλικίας και τις ανάγκες της σε μια εποχή που τα αγόρια και τα
κορίτσια θεωρούνταν άμορφη μάζα, όχι υποκείμενα που έχουν δικαιώματα. Έδωσε στους
εκπαιδευτικούς πλήθος εργαλείων για να πειραματιστούν σε νέα παιδαγωγικά μονοπάτια,
αντλώντας από τις ανακαλύψεις της καθημερινής ζωής, της τέχνης, της μουσικής και της φύσης.
Εισήγαγε στο σχολείο την παιδική λογοτεχνία, προσδίδοντάς της ξεχωριστή θέση και ωθώντας τα
παιδιά να κάνουν παιχνίδι με την τέχνη της. Οι λέξεις «ηχοποιούνται», παραμορφώνονται,
απελευθερώνονται από τους κανόνες και προκαλούν γέλιο.
Η έρευνά του κυμαίνεται από τη γλωσσολογία έως τη σημειολογία, την ποίηση και τη φιλοσοφία,
χωρίς να παραμελεί ποτέ τα γλωσσικά παιχνίδια, που προκύπτουν από την επιμελή
παρακολούθηση των σχολικών τάξεων των παιδιών με τα οποία συνεργάζεται στενά όλα του τα
χρόνια και μαθαίνει πολλά.
Για τον Ροντάρι, η δημιουργικότητα και η φαντασία είναι πολύτιμα εργαλεία προκειμένου να
προσεγγίσει οποιοδήποτε τρόπο μάθησης: η αποκλίνουσα σκέψη, η ανοιχτή ματιά –πέρα από το
απλά «επιτρεπόμενο» και το στερεότυπο– είναι στοιχεία με τα οποία ένας καλός δάσκαλος πρέπει
να είναι σε θέση να εκπαιδεύσει τους μαθητές του. Για τον Ροντάρι η ουτοπία δεν είναι ουτοπία και
η φαντασία διδάσκεται.
Θέματα και ομιλητές -τριες
Τζιάνι Ροντάρι-Μάριο Λόντι: η παιδική δημοσιογραφία στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια της
Ιταλίας, Μπάμπης Μπαλτάς, δάσκαλος, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας «Το Σκασιαρχείο»
Φτιάχνοντας παραμύθια και ιστορίες με την Τράπουλα του Ροντάρι , Κώστας Στοφόρος,
συγγραφέας
Aπό τον Rodari στη σχολική τάξη: δημιουργικές προσεγγίσεις της αφήγησης, Μαρία
Σφυρόερα, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική
Ηλικία (ΤΕΑΠΗ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Συντονίζει η Αγγελική Δαρλάση, συγγραφέας-θεατρολόγος
Εκπαιδευτικό εργαστήριο
Φτιάχνοντας παραμύθια και ιστορίες με την Τράπουλα του Ροντάρι
Κώστας Στοφόρος, συγγραφέας
Αξιοποιώντας την «τράπουλα του Προπ» όπως την ονόμασε ο Τζιάνι Ροντάρι, ο Κώστας Στοφόρος
δημιούργησε, μαζί με τη ζωγράφο Στεφανία Βελδεμίρη, τη «Μαγική Τράπουλα των Παραμυθιών».
Απαρτίζεται από 21 κάρτες –με τις «λειτουργίες» των παραμυθιών– με τις οποίες γράφει και
δραματοποιεί παραμύθια μαζί με τα παιδιά, χρησιμοποιώντας τες, όπως τις νότες στη μουσική.
Όπως έγραφε ο Ροντάρι: «μπορούµε να τις χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε αναρίθμητες
ιστορίες, όπως µε δώδεκα νότες μπορούμε να συνθέσουμε αναρίθμητες μελωδίες…»
