της Έβελυν Παρασκευοπούλου Δικηγόρος Με αφορμή την καταδίκη του Ντέρεκ Σόβιν στην Αμερική για τον αποτρόπαιο θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ, θ...
Δικηγόρος
Με αφορμή την καταδίκη του Ντέρεκ Σόβιν στην Αμερική για τον αποτρόπαιο
θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ, θα ήταν αναγκαίο να συζητηθεί η αρρώστια του ρατσισμού εν
έτει 2021. Μια αρρώστια που δεν θα έπρεπε να
υπάρχει ούτε στα... λεξικά.
Στην απλή του εκδοχή ο ρατσισμός είναι ένα
αξιακό σύστημα που κατατάσσει τους ανθρώπους
σε υψηλότερες ή χαμηλότερες βαθμίδες ανάλογα
με το χρώμα του δέρματός τους, οδηγώντας σε αντίστοιχες συμπεριφορές.
Η λύση επομένως έγκειται στην εγκατάλειψη ρατσιστικών αξιών και συμπεριφορών. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα είναι
κάπως πιο σύνθετα. Ο όρος «ρατσισμός» χρησιμοποιείται κατ’ επέκταση και για τις ανάλογες αντιλήψεις και συμπεριφορές προς άτομα διαφορετικά
από εμάς, όσον αφορά σε άλλα διακριτικά γνωρίσματα πέρα από τη φυλή - π.χ., το φύλο, την εθνική/τοπική καταγωγή, την κοινωνική θέση, την κατάσταση της υγείας.
Τα περιορισμένα δεδομένα πληροφόρησης σχετικά με τις φυλετικές διακρίσεις και τον συστημικό
ρατσισμό σε πολλές δυτικές δημοκρατίες είναι
ένας λόγος που παγκόσμιοι δείκτες, όπως ο παγκόσμιος δείκτης δημοκρατικής μονάδας της Economist Intelligence και η έκθεση Freedom House’s
Freedom in the World, δεν είναι τόσο γνωστοί.
Το εύρος και το βάθος των παγκόσμιων διαμαρτυριών έχουν δείξει ότι οι κυβερνήσεις δεν μπορούν πλέον να παραμένουν σιωπηλές απέναντι
στον ρατσισμό.
Οι δημοκρατίες θα συνεχίσουν να
χάνουν την αξιοπιστία και τη νομιμότητα στα μάτια
ενός αυξανόμενου αριθμού πολιτών, αν αποτύχουν
να αναλάβουν συγκεκριμένη δράση για την εξάλειψη της κρατικής βίας κατά των φυλετικών μειονοτήτων και για να καταστήσουν αυτούς που το διαπράττουν υπόλογους. Σε μια δημοκρατία το κράτος
πρέπει να φροντίζει για όλους, να τους σέβεται
όλους σε ίσο βαθμό και να έχει πάντα υψηλότερα
πρότυπα.
Οι υποστηρικτές της παγκόσμιας δημοκρατίας πρέπει να κάνουν περισσότερα για να μετρήσουν και να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις του συστημικού ρατσισμού κατά την αξιολόγηση της απόδοσης των δημοκρατιών.
Τελευταία, σημαντικό ρόλο στην αύξηση του ρατσισμού έπαιξε η άνοδος των ακροδεξιών πολιτικών κινημάτων σε πολλές δυτικές δημοκρατίες. Η
ρατσιστική πολιτική φαίνεται να έχει κερδίσει όλο
και περισσότερους οπαδούς σε πολλές χώρες μέσω των ισχυρών παραγόντων με τους οποίους την
έχουν οπλίσει για πολιτικούς σκοπούς.
Αλλά αυτοί
οι άνθρωποι είναι επιτυχημένοι μόνο επειδή ο φυλετικός λόγος στηρίζεται σε ασυνείδητη ρατσιστική
προκατάληψη ή σε ρητές ρατσιστικές πεποιθήσεις
που εξακολουθούν να υπάρχουν σε δημοκρατικές
κοινωνίες.
Παράλληλα, ο φυλετικός διαχωρισμός συντηρείται και ενισχύεται από εκατοντάδες καθημερινές
μικροσυμπεριφορές, που δεν είναι πάντοτε ρατσιστικές με την έννοια του αξιακού συστήματος,
όπως από γονείς που δεν αφήνουν τα παιδιά τους
να κάνουν παρέα με παιδιά από άλλες χώρες.
Η λύση της αρρώστιας του ρατσισμού θα απαιτήσει δεκαετίες και οι απλουστευτικές και μονοδιάστατες ερμηνείες, ιδίως όταν συνοδεύονται από
υστερία και απροκάλυπτη πολιτική εργαλειοποίηση, τη δυσχεραίνουν περισσότερο απ’ όσο τη διευκολύνουν.
Ο ρατσισμός είναι ένα σημείο εκκίνησης του φασισμού, της καταπίεσης και της κατάχρησης των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Για να είναι αξιόπιστοι και αποτελεσματικοί οι
υποστηρικτές της παγκόσμιας δημοκρατίας, οι δυτικές δημοκρατίες πρέπει να εργαστούν επειγόντως για να επιδιορθώσουν τα κοινωνικά τους «λάθη» με στήριξη στις κοινότητες των μειονοτήτων
ώστε να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό εντός των
θεσμών τους. Ας προσπαθήσουμε όλοι για όλους
ώστε να μην υπάρχουν άλλες διακρίσεις στον κόσμο μας και να μη χάσουν άδικα τη ζωή τους και
άλλοι αθώοι.
