Η Ηλεία, τόπος εύφορος και ιστορικός, με βαριά πολιτιστική κληρονομιά και βαθιά πληγωμένος από θεσμική εγκατάλειψη, βρίσκεται διαρκώς μπ...
Από τον Πύργο έως την Βάρδα και από την Αρχαία Ολυμπία μέχρι την Ανδρίτσαινα, οι δήμαρχοι εκπροσωπούν έναν πληθυσμό γερασμένο, αγροτικό, κουρασμένο από τις υποσχέσεις, αλλά και βαθιά δεμένο με τον τόπο του.
Οι προκλήσεις της εποχής
Οι δήμαρχοι της Ηλείας έχουν να αντιμετωπίσουν έναν τετραπλό τοίχο:
1. Διοικητική αδυναμία: Οι δήμοι είναι υποστελεχωμένοι, πολλές φορές χωρίς τεχνικές υπηρεσίες ή εξειδικευμένο προσωπικό.
2. Υποδομές σε κατάρρευση: Οδικό δίκτυο, σχολεία, υδρεύσεις, καθαριότητα — όλα διαχειρίζονται με προσωρινές λύσεις και ελάχιστους πόρους.
3. Απώλεια πληθυσμού: Η μετανάστευση των νέων, η υπογεννητικότητα και η εγκατάλειψη των χωριών συνθέτουν ένα εφιαλτικό δημογραφικό τοπίο.
4. Κλιματική κρίση και φυσικές καταστροφές: Πυρκαγιές, πλημμύρες και αγροτική ξηρασία καθιστούν την Ηλεία ιδιαίτερα ευάλωτη και απαιτούν σχέδια πρόληψης, που συχνά μένουν στα χαρτιά.
Ωστόσο, σε έναν τόπο όπου η μεγάλη πολιτική δείχνει απρόσωπη, η μικρή πολιτική αποκτά βαρύτητα. Η εικόνα του δημάρχου που επισκέπτεται το καφενείο, που απαντά στο τηλέφωνο του δημότη, που παρεμβαίνει έστω και συμβολικά, κρατά ακόμη ένα νήμα εμπιστοσύνης με την κοινωνία. Αυτή η άμεση σχέση με τον πολίτη είναι ίσως το μεγαλύτερο κεφάλαιο κάθε δημάρχου — και η πιο δύσκολη αποστολή.
Οι δήμαρχοι της Ηλεία καλούνται να ξεφύγουν από τον ρόλο του διαχειριστή φτώχειας. Χρειάζεται να οραματιστούν, να σχεδιάζουν, να διεκδικήσουν. Χρειάζεται επίσης να απεγκλωβιστούν από τα μικροπολιτικά συμφέροντα και να συνεργαστούν με τους πολίτες, τους γειτονικούς δήμους, την Περιφέρεια, την Ευρώπη.
Η ευθύνη είναι μεγάλη. Αλλά χωρίς τοπική ηγεσία που να εμπνέει και να κινητοποιεί, δεν θα υπάρξει ανάκαμψη για τον τόπο.
Οι δήμαρχοι της Ηλείας:
Στον Δήμο Πύργου, η εικόνα της δημοτικής αρχής του Στάθη Καννή έχει αρχίσει να φθείρεται έντονα, παρά το σχετικά σύντομο διάστημα από την ανάληψη των καθηκόντων του. Οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν προεκλογικά δεν έχουν μετουσιωθεί σε πράξεις, ενώ η απογοήτευση στην τοπική κοινωνία βαθαίνει.
Ο Πύργος, μια πόλη που δεν βλέπει ακόμη τα σημάδια της αλλαγής που της υποσχέθηκαν. Οι πολίτες διαπιστώνουν ότι τα προβλήματα της καθημερινότητας —καθαριότητα, συγκοινωνία, κυκλοφοριακό, εγκαταλελειμμένα κτήρια— παραμένουν άλυτα, ενώ σημαντικές ευκαιρίες για χρηματοδοτήσεις και παρεμβάσεις χάνονται μέσα σε έναν λαβύρινθο ανεπάρκειας και γραφειοκρατίας.
Η απουσία οραματικού σχεδίου και η αδυναμία αποτελεσματικής διαχείρισης έχουν οδηγήσει σε ένα ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στον δήμαρχο και τους πολίτες. Η δημόσια συζήτηση στον Πύργο γίνεται ολοένα και πιο κριτική, με τη φράση «τίποτα δεν αλλάζει» να κυριαρχεί στα καφενεία, τις λαϊκές και τα κοινωνικά δίκτυα.
Ο Στάθης Καννής καλείται πλέον όχι απλώς να διοικήσει, αλλά να πείσει ότι μπορεί να αντιστρέψει την εικόνα. Γιατί αν συνεχιστεί η αίσθηση αδράνειας, το πολιτικό κεφάλαιο που διέθετε θα εξανεμιστεί πολύ πριν την κάλπη.
Στον Δήμο Ήλιδας, ο Χρήστος Χριστοδουλόπουλος, αν και επέστρεψε στον δημαρχιακό θώκο με τη στήριξη ενός μέρους του εκλογικού σώματος , έχει μέχρι στιγμής αποδειχθεί περισσότερο διακοσμητικό στοιχείο παρά ουσιαστικός παράγοντας αλλαγής. Η πολιτική του παρουσία χαρακτηρίζεται από απουσία παρεμβατικότητας, έλλειψη διεκδικητικότητας και μια γενική αδράνεια που έχει αφήσει την Αμαλιάδα και τα γύρω χωριά σε καθεστώς παραίτησης.
Η πόλη, που θα μπορούσε να είναι πολιτιστικό και διοικητικό κέντρο της βόρειας Ηλείας, παραμένει εγκλωβισμένη σε χρόνιες παθογένειες: ανεπαρκές οδικό δίκτυο, υποβαθμισμένες δημοτικές υπηρεσίες, εγκαταλελειμμένοι δημόσιοι χώροι. Την ίδια στιγμή, η δημοτική αρχή δείχνει να πορεύεται χωρίς σχέδιο, χωρίς φωνή και κυρίως χωρίς πυγμή.
Ο δήμαρχος φαίνεται να έχει περιοριστεί στον ρόλο του θεσμικού διαχειριστή, χωρίς να εμπνέει ή να ενεργοποιεί την τοπική κοινωνία. Οι δημότες σχολιάζουν πλέον ανοιχτά την ανικανότητά του, ενώ ακόμα και οι συνεργάτες του αποφεύγουν να υπερασπιστούν δημόσια τη διοίκησή του.
Σε μια εποχή που ο δήμος χρειάζεται έναν μαχητή, φαίνεται να έχει για δήμαρχο έναν απλό παρατηρητή.
Στη Ζαχάρω, ο Κωνσταντίνος Μητρόπουλος ξεκίνησε τη θητεία του με όρους ανατροπής: έντονος προεκλογικός λόγος, υποσχέσεις για διαφάνεια, ανάπτυξη και ξεκάθαρη ρήξη με τις σκιές του παρελθόντος. Οι πρώτοι μήνες φάνηκαν να σηματοδοτούν μια νέα αρχή, με κινητικότητα, παρουσία στο πεδίο και επαφές με φορείς για έργα και παρεμβάσεις.
Ωστόσο, η δυναμική εκείνη δεν είχε διάρκεια. Με την πάροδο του χρόνου, οι ρυθμοί φαίνεται να έπεσαν, οι μεγάλες εξαγγελίες έμειναν στα χαρτιά, και ο ενθουσιασμός της κοινωνίας μετατράπηκε σταδιακά σε σκεπτικισμό.
Στην Αρχαία Ολυμπία, ο Αριστείδης Παναγιωτόπουλος κρατά το τιμόνι ενός δήμου που δεν είναι απλώς ένας ακόμη ελληνικός τόπος, αλλά σύμβολο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόκληση που αντιμετωπίζει είναι διττή: να διαφυλάξει την ιερότητα και την αίγλη του αρχαιολογικού χώρου και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει τις ανάγκες μιας σύγχρονης κοινωνίας που ζητά έργα, ποιότητα ζωής, τουριστική ανάπτυξη και υποδομές.
Ο Παναγιωτόπουλος δείχνει ότι προσπαθεί με συνέπεια να ισορροπήσει ανάμεσα στην ιστορική ευθύνη και τη διοικητική καθημερινότητα. Έχει επιδιώξει συνεργασίες, έχει αναδείξει το διεθνές προφίλ της Ολυμπίας μέσα από εκδηλώσεις και συνέδρια, και κινείται μεθοδικά στην κατεύθυνση εξασφάλισης χρηματοδοτήσεων για αναγκαία έργα υποδομής.
Ωστόσο, τα βήματα είναι ακόμη διστακτικά και αργά. Παρ’ όλα αυτά, ο δήμαρχος δείχνει να αντιλαμβάνεται το βάρος του ρόλου του και να κινείται με στόχο την εξέλιξη, έστω και αν έχει να παλέψει με παγιωμένες αδράνειες δεκαετιών.
Στον Δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων, ο Σάκης Μπαλιούκος, με πολυετή και βαθιά ριζωμένη πορεία στην αυτοδιοίκηση, αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία. Σε μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές της Ηλείας, ο Μπαλιούκος έχει καταφέρει να διατηρήσει το δήμο ζωντανό και λειτουργικό, ακόμα και όταν όλα γύρω του κατέρρεαν.
Έχει σταθεί στην πρώτη γραμμή σε κάθε φυσική καταστροφή – από τις φονικές πυρκαγιές του παρελθόντος μέχρι τις πλημμύρες – και έχει αποδείξει ότι ξέρει να διαχειρίζεται κρίσεις με ψυχραιμία, εμπειρία και πρακτικότητα.
Δεν είναι λίγες οι φορές που η φωνή του ενώθηκε με αυτή των πολιτών για να διεκδικήσει έργα, πόρους και προσοχή από την κεντρική εξουσία, ενώ συχνά είναι εκείνος που κρατά τον δήμο όρθιο όταν άλλοι σιωπούν.
Οι πολίτες της Ανδρίτσαινας και των Κρεστένων τον αγαπούν και τον εμπιστεύονται όχι μόνο για όσα έχει προσφέρει, αλλά κυρίως γιατί βλέπουν σ’ εκείνον έναν από τους δικούς τους: έναν άνθρωπο που δεν υπόσχεται εύκολες λύσεις, αλλά είναι πάντα παρών, δίπλα τους, με συνέπεια, ανθρωπιά και γνώση.
Σε μια εποχή απαξίωσης της πολιτικής, ο Σάκης Μπαλιούκος παραμένει σύμβολο εμπιστοσύνης και πραγματικής προσφοράς.
Στον Δήμο Πηνειού, ο Αλέξης Καστρινός βρίσκεται στο τιμόνι μιας περιοχής με τεράστιο αγροτικό και παραγωγικό δυναμικό, που ωστόσο ασφυκτιά κάτω από την πίεση της κλιματικής αβεβαιότητας, της γραφειοκρατίας και της απουσίας ενός στοιχειώδους αναπτυξιακού σχεδιασμού. Η καθημερινότητα των πολιτών δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο, ενώ τα προβλήματα παραμένουν διαχρονικά και άλυτα.
Ο ίδιος ο δήμαρχος, παρά την εμπειρία του, δείχνει εκκωφαντικά απών από τα κρίσιμα ζητήματα του τόπου.
Η παρουσία του στον δημόσιο λόγο είναι σχεδόν μηδενική, ενώ η διοίκησή του χαρακτηρίζεται από στασιμότητα και έλλειψη πρωτοβουλιών. Ιδιαίτερα στην περιοχή του Βαρθολομιού, η δυσαρέσκεια αγγίζει τα όρια της αγανάκτησης: οι κάτοικοι μιλούν πλέον ανοιχτά για αδιαφορία και εγκατάλειψη, σε έναν τόπο που άλλοτε αποτελούσε ζωντανό πυρήνα της περιοχής.
Τα παράπονα πληθαίνουν, όχι μόνο για την αδράνεια, αλλά και για την απουσία διαλόγου με την τοπική κοινωνία. Σε έναν κατεξοχήν αγροτικό δήμο, όπου η επαφή με τον δημότη είναι απαραίτητη, ο Αλέξης Καστρινός φαίνεται να έχει χάσει την επαφή με την ίδια την ουσία της αυτοδιοίκησης: την παρουσία, τη διεκδίκηση και την ευθύνη.
Στον Δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης, ο Γιάννης Λέντζας έχει αναδειχθεί σε μοναδικό παράδειγμα αφοσίωσης και πραγματικής δράσης. Σε έναν δήμο με έντονη τουριστική ανάπτυξη, αλλά και σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις λόγω της εθνοτικής ποικιλομορφίας και των σοβαρών αναγκών σε υποδομές, ο Λέντζας καταβάλλει καθημερινά μια συντονισμένη και πρακτική προσπάθεια για να ισορροπήσει τις αντιφάσεις του τόπου του.
Είναι ο μόνος δήμαρχος που έχει καταφέρει να επιτύχει αποτελέσματα, με έργα που γίνονται ορατά στην καθημερινότητα των πολιτών. Όχι μόνο αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για υποδομές και την αναβάθμιση του λιμανιού, αλλά και με συστηματική παρουσία στους δρόμους του δήμου, βρίσκεται πάντα κοντά στους δημότες, ακούγοντας τα προβλήματά τους και προσφέροντας άμεσες λύσεις. Η κοινωνική του αφοσίωση και η διαρκής επαφή με τους πολίτες του παρέχουν την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση που τόσο ανάγκη έχει ο τόπος του.
Ο Λέντζας, με άμεση και καθημερινή προσφορά, συνεχίζει να είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των αναγκών του δήμου και των λύσεων που επιτυγχάνει για αυτούς. Δεν περιορίζεται στα λόγια, αλλά υλοποιεί τα σχέδιά του, και αυτό είναι που του προσδίδει την αληθινή αναγνώριση από τη συντριπτική πλειοψηφία των δημοτών του.
