Πρόκειται για το σπανιότερο είδος γύπα στην Ευρώπη, όπως επίσης και σε όλη την Μεσόγειο, καθώς απαντώνται λιγότερα από 250 ζευγάρια. Ο ...
Πρόκειται για το σπανιότερο είδος γύπα στην Ευρώπη, όπως επίσης και σε όλη την Μεσόγειο, καθώς απαντώνται λιγότερα από 250 ζευγάρια. Ο Γυπαετός θεωρείται "απειλούμενο είδος" σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρπακτικά πουλιά, με μήκος σώματος 1,10 μ. και με άνοιγμα φτερών κοντά στα 2.80 μ. Το βάρος του κυμαίνεται μεταξύ 5-7 κιλών. Στο κεφάλι, κοντά στο ράμφος, φέρει μια μακριά τούφα με μαύρες τρίχες που μοιάζει με γένι, γνώρισμα στο οποίο οφείλει το επιστημονικό του όνομα Gypaetus barbatus, δηλαδή "Γυπαετός ο γενειοφόρος".
Παρόλο το μεγάλο μέγεθός του η κατασκευή των φτερο΄γων και η ραμβοειδής ουρά, του επιτρέπουν να κινείται με ευελιξία, χάρη και ταχύτητα, δίνοντας την αίσθηση του απόλυτου ελέγχου, προσφέροντας μοναδικές στιγμές σε όποιον έχει την ευκαιρία να τον παρακολουθήσει.
Τα ενήλικα πουλιά αναγνωρίζονται εύκολα από τις μακριές, μυτερές φτερούγες τους και τη μεγάλη, ραμφοειδή ουρά, χαρακτηριστικά που θυμίζουν τεράστιο γεράκι. Η κοιλιά και το στήθος τους έχουν συνήθως πορτοκαλί χρωματισμό που οφείλεται στη συνήθειά του να "μακιγιάρεται". Δηλαδή, βάφει τα φτερά του στήθους και της κοιλιάς του με οξείδια του σιδήρου, τα οποία βρίσκει σε θέσεις με κόκκινο χώμα ή στα τοιχώματα των σπηλιών που φωλιάζει. Οι λόγοι αυτής της συμπεριφοράς του είναι ακόμα άγνωστοι.
Ο Γυπαετός είναι ορεσίβιο είδος και ο βιότοπός του είναι σε περιοχές μεσαίου έως μεγάλου υψόμετρου [600 - πάνω από τα 3500 μ.]. Απαντά σε ανοιχτές εκτάσεις με αραιή βλάστηση και στην αλπική ζώνη, όπου κατά κύριο λόγο αναζητά την τροφή του το καλοκαίρι.
Τον χειμώνα που οι μεγάλοι ορεινοί όγκοι είναι καλυμμένοι με χιόνια, ο Γυπαετός κατεβαίνει στα χαμηλότερα υψόμετρα.
Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους γύπες που ζουν σε αποικίες, παρατηρείται μόνος ή σε ζευγάρια, αν και σε περιοχές όπου η πυκνότητά του είναι μεγάλη, όπως στα υψίπεδα της Ν. Αφρικής, της Αιθιοπίας και των Ιμαλαίων, συναντάται σε μικρές ομάδες να τρέφεται στα σκουπίδια ακόμα και στα περίχωρα των χωριών.
Διατηρεί και υπερασπίζεται μεγάλες εκτάσεις, τις επικράτειες του, που μπορεί να φτάνουν σε κάποιες περιοχές της κατανομής του τα 2.380 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Συνήθως όμως, η επικράτεια ενός ζευγαριού, όπως συμβαίνει και στην Κρήτη, κυμαίνεται από 200-400 τετραγωνικά χιλι΄μετρα.
Το νεαρό πουλί που θα πετάξει εξαρτάται από τους γονείς του για ακόμη 3-4 μήνες όσον αφορά στην ανεύρεση της τροφής και θα είναι σεξουαλικά ώριμο για να αναπαραχθεί μετά από τουλάχιστον 6 χρόνια. Τα νεαρά πουλιά, στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, παρουσιάζουν έντονη τάση διασποράς καθώς καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις εξερευνώντας άλλες περιοχές, που μπορούν να φτάσουν και τα 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα Τις περισσότερες φορές όμως επιστρέφουν στο τόπο που γεννήθηκαν.
Το είδος παρουσιάζει έντονη φιλοπατρία και δεν εγκαταλείπει την περιοχή του ακόμη και αν αυτή αλλάξει ριζικά. Η συνήθειά του να ψάχνει για τροφή χαμηλά, πάνω από τα βράχια ή το έδαφος, το καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτο. Επιπλέον, η τόλμη του απέναντι στον άνθρωπο -πολλές φορές πραγματοποιεί πτήσεις σε απόσταση μικρότερη των 10 μέτρων- έχει αποδειχθεί μοιραία.
Πρόκειται πράγματι για ένα μοναδικό είδος, τόσο σε εμφάνιση όσο και σε συμπεριφορά.
Βασιλαετός: Ο αυτοκρατορικός αετός
Μαυρόγυπας: Ο μεγαλύτερος γύπας της Ευρώπης
