Ο Νόμος 4000 άρχισε να εφαρμόζεται στις 10 Σεπτεμβρίου του 1958, όταν τέσσερις νεαροί που είχαν κατηγορηθεί για πράξεις εξύβρισης, διαπομπ...
Αυτό έδωσε στον Γιάννη Δαλιανίδη την ευκαιρία να γράψει και να σκηνοθετήσει μία από τις καλύτερες ταινίες του με θέμα την ανήσυχη νεολαία της εποχής, στην οποία υπάρχουν η σκηνή με το γιαούρτωμα και η σκηνή της δημόσιας διαπόμπευσης του μαθητή με το ξυρισμένο κεφάλι που αποτελούν ντοκουμέντα.
Ο περίφημος Νόμος 4000 περί τεντιμποϊσμού, θεσπίστηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή το 1958 και ήταν το διάταγμα που καθόριζε την αντιμετώπιση των νεαρών που ήταν γνωστοί ως τεντιμπόις. Οι «τεντιμπόηδες» θεωρούνταν επικίνδυνοι λόγω της συμπεριφοράς τους, που χαρακτηριζόταν αναιδής και προκλητική από την τότε κυβέρνηση.
Η αστυνομία συνελάμβανε όσους νεαρούς θεωρούσε ότι διέπρατταν εξύβριση, τους οδηγούσε στο κρατητήριο, τους κούρευε με την ψιλή, τους έσκιζαν τα παντελόνια και στη συνέχεια τους περιέφεραν στο δρόμο. Ο νόμος δέχτηκε έντονη κριτική γιατί προήγαγε τη διαπόμπευση. Ο Νόμος 4000 καταργήθηκε το 1983 από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκε ήταν το 1981 από την κυβέρνηση του Γεωργίου Ράλλη
Ο Γιάννης Δαλιανίδης το 1961 γράφει και σκηνοθετεί την ταινία Κατήφορος για τη Φίνος Φιλμ με τα καινούργια αστέρια του ελληνικού σινεμά που έγιναν όλοι πρωταγωνιστές: Ζωή Λάσκαρη, Νίκος Κούρκουλος, Βαγγέλης Βουλγαρίδης, Κώστας Βουτσάς, Νίτσα Μαρούδα, Μίρκα Καλατζοπούλου κ.α. Το θέμα (που έχει αρκετές ομοιότητες με την ταινία Αλήθεια με την Μπριζίτ Μπαρντό που είχε προβληθεί την προηγούμενη χρονιά με ελληνικό τίτλο
Όσα δεν έσβησε ο άνεμος) παρουσιάζει την άσεμνη ζωή μιας παρέας νέων που οι γονείς τους δεν φροντίζουν για την ανατροφή τους και τις συνέπειες που έχουν οι πράξεις τους, τόσο στους ίδιους όσο και στην κοινωνία. Η ταινία γίνεται σούπερ επιτυχία και έτσι την επόμενη χρονιά, ο Γιάννης Δαλιανίδης αναλαμβάνει να κάνει ακόμα μία ταινία για την ανήσυχη νεολαία της εποχής. Παίρνει ως βασικό θέμα το νόμο 4000 και γύρω του πλάθει ένα από τα καλύτερα σενάριά του.
Η πρωταγωνίστρια Ζωή Λάσκαρη (μετά την επιτυχία του Κατήφορου, η παρουσία της είναι δεδομένη κι εδώ) είναι ερωτευμένη με έναν μαθητή του αυστηρού γυμνασιάρχη πατέρα της. Μετά το γιαούρτωμά του και την αποβολή όλης της παρέας του μαθητή, καθώς και τη δημόσια διαπόμπευση ενός από αυτούς, όλα θα αλλάξουν. Όταν η κόρη του γυμνασιάρχη θα μείνει έγκυος, θα χρειαστεί τη βοήθεια της Βούλας για να κάνει έκτρωση (μια προχωρημένη πράξη για εκείνο τον καιρό στο ελληνικό σινεμά).
Η Βούλα είναι μία ιερόδουλη που ζει στο υπόγειο της πολυκατοικίας του αυστηρού καθηγητή, ενώ εκείνος μαζεύει υπογραφές για να την διώξει. Ο ρόλος της Βούλας ερμηνεύεται από την Κατερίνα Χέλμη που δίνει μία από τις καλύτερες ερμηνείες της κινηματογραφικής της καριέρας και βάζει τα θεμέλια για την επόμενη ερμηνεία της στα θρυλικά Κόκκινα Φανάρια, ένα χρόνο μετά.
Το γιαούρτωμα στον καθηγητή
Ο Θάνος Παπαδόπουλος ως κουρεμένος τεντιμπόις στη συγκλονιστική σκηνή της δημόσιας διαπόμπευσης
Στην ταινία πρωταγωνιστούν η Ζωή Λάσκαρη, ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης, η Ελένη Ζαφειρίου που υποδύεται την μητέρα της Λάσκαρη, όπως και στον Κατήφορο (…κι έχουν γεμίσει τα υπόγεια από Κούλες γιατί υπάρχουν πατεράδες σαν εσένα), Κώστας Βουτσάς, Σπύρος Μουσούρης, Αθηνά Μιχαηλίδου, Λαυρέντης Διανέλλος, Αλίκη Ζωγράφου, Χλόη Λιάσκου, Καίτη Γώγου (όπως αναγράφεται στους τίτλους), Αλέκος Τζανετάκος, Θάνος Παπαδόπουλος, η Κατερίνα Χέλμη και ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Η μουσική είναι του Μίμη Πλέσσα και τραγουδάει η Κατερίνα Τζοβάρα (Ρίξε μια διπλοπεννιά)
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 29 Οκτωβρίου 1962 και ήρθε 4η ανάμεσα σε 82 ταινίες με 118.841 εισιτήρια στη σεζόν 1962-1963.
Άγνωστες ιστορίες και παραλειπόμενα:
-Η σκηνή της έκτρωσης για πολλά χρόνια ήταν κομμένη από τις τηλεοπτικές μεταδόσεις.
-Ο Βασίλης Διαμαντόπουλος δίνει μία συγκλονιστική ερμηνεία όταν παρακαλάει την “Βούλα” να τον βοηθήσει (Αναγκάζομαι να ταπεινωθώ σε σένα για να μην ρεζιλευτώ σε όλο τον κόσμο) ενώ η Χέλμη ως Βούλα αφήνει εποχή με το σπαρακτικό Κύριε καθηγητή.
-Είναι η τρίτη ταινία της Ζωής Λάσκαρη (πρώτη ο Κατήφορος, δεύτερη Ο ατσίδας) και η δεύτερη από τις τέσσερις συνολικά που έπαιξε ζευγάρι με τον Βαγγέλη Βουλγαρίδη
-Ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης έπαιξε σε 10 μόνο ταινίες, οι πέντε σε παραγωγή Φίνος Φιλμ
-Ο Νόμος 4000 είναι η τελευταία συνεργασία του Βασίλη Διαμαντόπουλου με τη Φίνος Φιλμ
-Η Κατερίνα Χέλμη συνεργάστηκε με τον Γιάννη Δαλιανίδη σε τρεις ταινίες: Νόμος 4000, Χωρίς ταυτότητα, Ίλιγγος.
-H ταινία περιέχει τολμηρές σκηνές -και ως θέμα- για την εποχή και ήταν ακατάλληλη, με αριθμό άδειας 12436/22.9.62. Είναι η 58η ταινία της Φίνος Φιλμ
cosmopoliti.com
