Διαβάζοντας την είδηση με τον ανατριχιαστικό τίτλο: «Εξαγριωμένος όχλος σκότωσε κι έφαγε τον πρωθυπουργό του» αμέσως ο νους προτρέχει, ταξ...
Η σκέψη προτρέχει… της πραγματικότητας και μάλιστα πολύ. Όλα τα παραπάνω, σε χώρα της Ευρώπης συνέβησαν και μάλιστα από εκείνες που είναι διάσημες για τον πολιτισμό τους…
Την εποχή λοιπόν που ο Ρέμπραντ ζωγράφιζε το εμβληματικό Μάθημα Ανατομίας του, ομοεθνείς του, Ολλανδοί, σκότωναν και έτρωγαν τον πρωθυπουργό τους!
Ο χρόνος γυρίζει πίσω, στον 17ο αιώνα, όταν η χώρα του διάσημου ζωγράφου Άντονι φαν Ντάικ, δεν διέφερε διόλου από νησιά του Ειρηνικού ή του Ινδικού που κατοικούνταν από ανθρωποφάγους κι ας ευαγγελιζόταν τον Διαφωτισμό.
Το 1672 η Ολλανδία βρισκόταν σε πόλεμο με την Αγγλία και τη Γαλλία· πολλοί κάτοικοι της θεωρούσαν ότι ο Γιόχαν ντε Βιτ (Johan de Witt), ο πρωθυπουργός της δημοκρατίας της χώρας που ανθεί η τουλίπα και το ποδόσφαιρο (χρόνια μετά…) είχε αποτύχει και χρειαζόταν νέα ισχυρή ηγεσία από τον νεαρό πρίγκιπα του Οίκου της Οράγγης (οι Πορτοκαλί), τον Γουλιέλμο.
Ως κορυφαίος Ρεπουμπλικανός, αρχηγός του Κόμματος των Ολλανδικών Κρατών, ο ντε Βιτ αντιτάχθηκε στον Οίκο της Οράγγης - Νασάου, όμως η παραμέληση του ολλανδικού στρατού (καθώς οι αντιβασιλείς επικεντρώθηκαν μόνο στο εμπόριο και στα φορτηγά πλοία, νομίζοντας ότι ο πόλεμος είναι μακριά τους) αποδείχθηκε καταστροφική.
Το 1672, χρονιά που οι Ολλανδοί έχουν καταγράψει στην ιστορία τους ως το Έτος της Καταστροφής, η Γαλλία και η Αγγλία επιτέθηκαν στη Δημοκρατία των Ολλανδών.
Ο ντε Βιτ έγινε κόκκινο πανί για τους ομοεθνείς του· τραυματίστηκε βαριά με μαχαίρι από έναν επίδοξο δολοφόνο, γεγονός που τον οδήγησε σε παραίτηση και στον τίτλο του Μεγάλου Συνταξιούχου, αλλά αυτό δεν ήταν ικανοποίησε τους φανατικούς εχθρούς του.
Τότε ήταν που ο αδερφός του πρωθυπουργού, ο Κορνελίς, ιδιαίτερα μισητός από τους βασιλόφρονες, συνελήφθη με χαλκευμένες κατηγορίες για προδοσία. Βασανίστηκε (όπως συνηθιζόταν στο ρωμαιο-ολλανδικό δίκαιο, που απαιτούσε ομολογία για να εκδοθεί καταδικαστική απόφαση) αλλά αρνήθηκε να ομολογήσει. Παρόλα αυτά καταδικάστηκε σε εξορία.
Τους έφαγαν κυριολεκτικά!
Κι εδώ αρχίζει η απεχθής ιστορία: Υπάρχουν μαρτυρίες πως κάποιοι ανάμεσα στον μαινόμενο όχλο που τεμάχισαν μέρη από τα πτώματα των δύο ανδρών και τα έφαγαν. Λέγεται μάλιστα ότι ένας άντρας έφαγε ένα βολβό του ματιού. Οι ολλανδοί κανίβαλοι έψησαν τα συκώτια των αδελφών ντε Βιτ σε έναν κανιβαλιστικό παροξυσμό. Αξίζει να σημειωθεί πως σε όλη αυτή τη διάρκεια της έντασης, ο όχλος διατηρούσε μια αξιοσημείωτη πειθαρχία - σύμφωνα με σύγχρονους παρατηρητές - δημιουργώντας αμφιβολίες ως προς τον αυθορμητισμό του γεγονότος…
Από το 1600 μέχρι σήμερα οι ιστορίες που αφορούν ανάλογα γεγονότα έχουν αποκτήσει διαστάσεις μύθων, αλλά είναι γεγονός οι άνθρωποι τότε έπαιρναν συχνά «αναμνηστικά» εκτελέσεων, όπως εκείνοι που βουτούσαν τα μαντήλια στο αίμα του βασιλιά Καρόλου Α΄ της Αγγλίας. Πολιτισμός!
Εκείνη την εποχή, στα τέλη του 1600 δηλαδή: «Οι κάτοικοι της Ολλανδίας - έγραφε λόγιος - καμαρώνουν ως αφέντες όλων των χωρών. Η Νορβηγία είναι το δάσος τους. Στα ποτάμια του Ρήνου, του Γκαρόν και του Ντορντόν τα αμπέλια του κρασιού τους. Η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιρλανδία τα βοσκοτόπια τους. Η Πρωσία και η Πολωνία οι σιτοβολώνες τους. Η Ινδία και η Αραβία οι κήποι τους»…
Ο Χρυσός Αιώνας της Ολλανδίας...
Και μέσα στον πλούτο, την ομορφιά και την ελευθερία της δημοκρατίας άρχισαν να ανθίζουν οι τέχνες και οι επιστήμες. Άρχισε ο Χρυσός Αιώνας της Ολλανδίας, που 70 χρόνια μετά έφθασε σε πλήρη άνθηση, αλλά και πτώση…
Οι ελληνιστικές και λατινικές σπουδές κυριαρχούσαν παντού. Στα πανεπιστήμια της Ουτρέχτης, του Λέιντεν, ελληνιστικά και λατινικά σχολεία στο Άμστερνταμ και στο Ντόρντρεχτ.
Οι λογοτεχνικές και φιλοσοφικές συναθροίσεις είχαν γίνει δραστήριοι κύκλοι της καθημερινής ζωής, για άνδρες και γυναίκες.
Και ένας λεκές από αίμα - και όχι μόνο - λερώνει όλη αυτή την ιστορία.
Η άγρια δολοφονία ενός ανθρώπου που η Ιστορία έχει καταγράψει ως έναν εξαιρετικά ικανό ηγέτη θεωρείται από τους Ολλανδούς ως ένα από τα πιο επαίσχυντα επεισόδια στην ιστορία τους.
Σήμερα στο Ρότερνταμ υπάρχει ένα άγαλμα του Γιαν ντε Βιτ. Λίγοι από τους Ολλανδούς που περνούν πλάι του θυμούνται το γιατί. Να κάνουν πως ξέχασαν ή να μην έμαθαν ποτε;
